10 vragen van werkgevers over de cao

1. Wat is een cao?

De afkorting cao staat voor collectieve arbeids­overeenkomst. In deze overeenkomst staan verschillende arbeidsvoorwaarden. Dan gaat het bijvoorbeeld om de opzegtermijnen, compensatie voor overwerk, proeftijd, scholing, en vakantie en verlof.

2. Welke partijen kunnen cao's sluiten?

Een cao is het resultaat van onderhandelingen tussen cao-partijen. Dit zijn enerzijds vakbonden en anderzijds werkgeversorganisaties of een grote onderneming. Het afsluiten van een cao gebeurt vaak binnen een bepaalde branche, zoals de bouw of de horeca.

3. Voor wie geldt een cao?

Een cao geldt uiteraard voor de leden van de cao-partijen. Wanneer zowel een werkgever als een werknemer lid zijn van een cao-partij, is de cao op de arbeids­overeenkomst van toepassing. Een cao kan ook van toepassing worden als partijen dit met een zogenoemd incorporatiebeding overeenkomen (zie hieronder) of doordat de cao algemeen verbindend wordt verklaard. De cao's die algemeen verbindend zijn verklaard, vind je terug op de website van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

4. Wat is een incorporatiebeding?

Een incorporatiebeding is een artikel in de arbeids­overeenkomst waarmee je een cao van toepassing verklaart. Wordt het incorporatiebeding juist en helder opgesteld, dan zijn latere, nieuwe cao's automatisch ook van toepassing. Een werkgever kiest meestal voor een incorporatiebeding als hij werknemers helderheid wil verschaffen over de cao waaronder zij vallen. Als je lid bent van een cao-partij, dien je de cao immers toe te passen op alle werknemers.

5. Wat is algemeen verbindend verklaren?

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan een cao algemeen verbindend verklaren. Door deze algemeenverbindendverklaring (avv) gaat een cao gelden voor alle werkgevers en werknemers die werkzaam zijn in een bepaalde bedrijfstak. Dan geldt de cao dus ook voor werkgevers en werknemers die geen lid zijn van een cao-partij.

6. Mag je afwijken van een cao?

Dat hangt af van het soort cao. Een standaard-cao is een cao waarvan je niet mag afwijken. Een minimum-cao is een cao waarvan je wel mag afwijken, maar alleen in het voordeel van de werknemer. Het is overigens mogelijk dat in een cao zowel standaard- als minimumbepalingen zijn opgenomen.

7. Wanneer is een cao afdwingbaar?

Een werkgever die lid is van een cao-partij, is verplicht om de cao ook toe te passen op een arbeids­overeenkomst met een werknemer die geen lid is van een cao-partij. Deze 'ongeorganiseerde werknemer' heeft alleen geen wettelijk middel om dit af te dwingen.

8. Hoe lang blijft een cao geldig?

Een cao wordt voor een bepaalde tijdsduur aangegaan. Meestal gaat het om één of meerdere jaren. De exacte duur staat in de cao vermeld. Uiteraard proberen cao-partijen een nieuwe cao naadloos te laten aansluiten op de voorgaande. Dat lukt in de praktijk niet altijd. In dat geval is er een cao-loze periode waarin de cao 'nawerking' heeft.

9. Wat wordt bedoeld met de nawerking van een cao?

Als een cao verloopt, blijven de cao-bepalingen gelden tot een nieuwe cao tot stand komt. Dit wordt nawerking van een cao genoemd. Bij een algemeen verbindend verklaarde cao is in principe geen sprake van nawerking. Wanneer een cao alleen op basis van een avv van toepassing is, vervallen de cao-bepalingen zodra de avv verloopt. Dus wanneer een werkgever geen lid is van een cao-partij maar als gevolg van de avv toch met de cao te maken had, is dat niet meer het geval zodra de avv is verlopen.

10. Hoe zit het met de uitleg van een cao?

Als een cao-bepaling niet duidelijk is, wordt deze uitgelegd. Dit gebeurt door rechters op zuiver taalkundige wijze. Dat wil zeggen dat zij vooral naar de letterlijke tekst van de bepaling kijken. Toch is ook van belang welke bedoeling de cao-partijen hadden bij het opstellen van die bepaling. De bedoeling moet dan wel uit de cao zijn af te leiden.