Ontslagredenen in het MKB

Het Nederlandse ontslagrecht kent twee ontslagroutes: opzegging van de arbeids­overeenkomst via het UWV en ontbinding van de arbeids­overeenkomst bij de kantonrechter. Daarbij zijn verschillende redenen voor ontslag mogelijk, zoals bedrijfseconomische redenen en disfunctioneren.

Vormen van ontslag en de voorwaarden voor werkgevers

Je kunt op meerdere manieren afscheid nemen van een werknemer. Elke vorm van ontslag kent eigen spelregels, risico’s en juridische voorwaarden. Een zorgvuldige aanpak is essentieel om conflicten en kosten te voorkomen. Vier veelvoorkomende redenen voor ontslag:

1. Ontslag op staande voet

Ontslag op staande voet is de meest ingrijpende vorm van ontslag. De werknemer verliest direct zijn baan en inkomen, zonder recht op transitievergoeding of WW-uitkering. De drie wettelijke voorwaarden zijn:

• Dringende reden: Denk aan diefstal, fraude of dronkenschap op het werk. Zie artikel 7:678 BW.
• Melding aan werknemer: De reden moet direct en duidelijk worden gecommuniceerd, bij voorkeur schriftelijk.
• Onverwijld handelen: Het ontslag moet direct na het incident plaatsvinden. Kort uitstel voor onderzoek is toegestaan, maar wees voortvarend.

Tip: Raadpleeg altijd een jurist. Onterecht ontslag op staande voet kan leiden tot hoge schadevergoedingen.

2. Ontslag met wederzijds goedvinden

Bij deze vorm beëindig je het dienstverband in overleg. Het is snel, flexibel en zonder tussenkomst van het UWV of de rechter. Hoe werkt ontslag met wederzijds goedvinden?

Stappenplan:

1. Onderhandelen: Bied een vergoeding, outplacement of training aan.
2. Opzegtermijn respecteren: Tijdens deze periode blijft loon verschuldigd.
3. Vaststellingsovereenkomst opstellen: Leg afspraken schriftelijk vast.
4. Bedenktijd: Werknemer heeft 14 dagen bedenktijd. Vermeld dit expliciet in de overeenkomst.

Tip: Voorkom fouten en bespaar geld. Bekijk 10 ontslagblunders.

3. Ontslag bij disfunctioneren

Een werknemer die structureel ondermaats presteert, kan worden ontslagen vanwege disfunctioneren. Je moet daarbij wel aan strikte voorwaarden voldoen.

5 tips:

• Duidelijke functie-eisen: Leg deze vast in het contract en laat die ondertekenen.
• Personeels­dossier opbouwen: Documenteer gesprekken, waarschuwingen en verbeterplannen.
• Functioneringsgesprekken voeren: Gebruik standaardformulieren.
• Problemen signaleren: Geef directe feedback en leg dit schriftelijk vast.
• Verbetertraject aanbieden: Coaching, scholing of herplaatsing zijn verplicht.

Tip: Is het dossier niet volledig? Dan kan de rechter het ontslag afwijzen. Overweeg dan ontslag wegens verstoorde arbeidsrelatie. Maar dit is vaak veel duurder.

4. Ontslag om bedrijfseconomische redenen

Deze vorm van ontslag is toegestaan bij reorganisatie, werkvermindering of financiële problemen.

Procedure:

• Via het UWV: Vraag een ontslagvergunning aan.
• Onderbouwing: Toon aan dat herplaatsing niet mogelijk is.
• Collectief ontslag: Bij >20 ontslagen binnen 3 maanden moet je het UWV, vakbonden en OR informeren.

Tip: Overweeg ontslag met wederzijds goedvinden als alternatief.