Schijnconstructies
Schijnconstructies

Hoe ga je schijnconstructies tegen?

De overheid heeft de strijd aangebonden met zogeheten schijnconstructies. Wat zijn dit, welke maatregelen neemt de overheid hiertegen en wat kun je doen om ze te vermijden? De belangrijkste aandachtspunten voor werkgevers op een rij.

Wat zijn schijnconstructies?

Schijnconstructies heb je in allerlei soorten en maten. Maar het doel is altijd hetzelfde: financieel voordeel door ontduiking van wet- en regelgeving. Een voorbeeld is de werkgever die Nederlands personeel inruilt voor Poolse werknemers omdat zij voor minder dan het minimumloon willen werken.

  • Betaalt een werkgever een deel van het minimumloon contant uit?
  • Of brengt hij bepaalde onkosten in mindering op het minimumloon?

Ook dat wordt als schijnconstructie aangemerkt. Hetzelfde geldt als een werkgever ‘boetes’ oplegt voor bijvoorbeeld te hard praten onder werktijd en deze op het minimumloon inhoudt.

Oneerlijke concurrentie

Schijnconstructies hebben negatieve gevolgen voor werkgevers, werknemers en overheid. Bonafide ondernemers moeten opboksen tegen oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden.

Voor Nederlandse werknemers dreigt verdringing door goedkope, buitenlandse arbeidskrachten. Die vallen op hun beurt weer ten prooi aan onderbetaling en soms zelfs uitbuiting. De overheid loopt premies en belastingen mis en draagt de uitkeringslasten als werknemers door oneerlijke concurrentie worden ontslagen.

Om aan dergelijke misstanden een einde te maken, heeft het kabinet de Wet aanpak schijnconstructies in het leven geroepen. Deze wet wordt in drie fasen ingevoerd (op 1 juli 2015, 1 januari 2016 en 1 juli 2016). Hieronder vind je per fase de maatregelen tegen schijnconstructies die voor jou als ondernemer van belang zijn.

Aandachtspunten per 1 juli 2015

Voorkom keten­aansprakelijkheid voor loon

Misschien zet je als ondernemer weleens een opdracht uit bij een ander bedrijf. Als dat bedrijf (een deel van) het werk weer uitbesteedt aan een onderaannemer, is sprake van een keten.

Eerder waren de bedrijven in zo’n keten slechts aansprakelijk voor de loonbetaling aan de eigen werknemers. Per 1 juli 2015 ben jij als opdrachtgever ook verantwoordelijk voor de betaling van loon aan de werknemers in de lager gelegen schakels. Dit heet keten­aansprakelijkheid voor loon.

Werknemers die van hun werkgever niet krijgen uitbetaald, kunnen hun loon opeisen bij de directe opdrachtgever of – na tussenkomst van de rechter – bij de volgende opdrachtgever(s) in de schakel, tot aan de hoofdopdrachtgever. Je kunt dit helpen voorkomen door een aantal voorzorgsmaatregelen te nemen.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft hierover een stappenplan gepubliceerd.

Zorg voor een goede administratie van niet-EU-werknemers

Als je als opdrachtgever werknemers van buiten de Europese Unie (en Kroatië) inleent, moet je hun identiteit controleren. De Wet arbeid vreemdelingen verplicht het uitlenende bedrijf om jou een kopie van hun identiteitsbewijzen toe te sturen.

Deze moet je in je administratie opnemen. Als de Inspectie SZW je om de identiteit van deze werknemers vraagt, moet je deze documenten binnen 48 uur kunnen laten zien. Zorg dus dat je administratie op orde is.

Houd je aan de cao-afspraken

De Inspectie SZW maakt sinds 1 juli 2015 meer werk van de controle op de naleving van cao-afspraken. Als de inspectiedienst constateert of zelfs vermoedt dat je bedrijf zich niet aan de cao houdt, geeft zij dit door aan werkgevers- en werknemersorganisaties. Die kunnen dan in actie komen.

Daarnaast geldt dat werknemers nu met een verzoekschrift naar de rechter kunnen gaan om uitbetaling van het cao-loon te eisen. Eerder moest dat via de deurwaarder. Alle reden dus om je aan de cao te houden.

Aandachtspunten per 1 januari 2016

Zorg voor een duidelijke loonstrook die klopt

Je bent verplicht om je werknemers een schriftelijke of digitale loonstrook te geven. Die verplichting geldt al lange tijd, maar vanaf 1 januari 2016 gelden er strengere regels. Niet wat betreft de informatie die op de loonstrook moet staan: die is in feite hetzelfde gebleven.

Wel vereist de overheid nu dat werknemers de loonstrook gemakkelijk moeten kunnen lezen en begrijpen. Zorg dus dat je alle bedragen op de loonstrook specificeert en duidelijk toelicht. Ook moet de loonstrook daadwerkelijk kloppen. Is dit niet het geval, dan kan de Inspectie SZW een boete opleggen.

branche risico

Welke risico's loop ik?

Een adviseur kan je helpen. Hij brengt de risico’s in je bedrijf in kaart en geeft advies om deze te beperken of af te dekken.

Betaal het minimumloon via de bank

Je werknemers hebben recht op ten minste het wettelijke minimumloon. Voorheen mocht je dit loon nog (deels) contant uitbetalen, maar nu niet meer. Met ingang van 2016 ben je verplicht om het gehele bedrag giraal te voldoen. De overheid kan dan beter controleren op mogelijke ontduiking van de wet.

Bij werknemers die meer verdienen dan het minimumloon, mag je het overige loon nog wel contant uitbetalen. Datzelfde geldt voor de vakantiebijslag. Je mag deze ook op een andere manier uitbetalen, bijvoorbeeld in vakantiebonnen.

Voorkom vermelding op de zwarte lijst

De Inspectie SZW gaat strenger optreden tegen werkgevers die de regels voor het minimumloon overtreden. Betaal je je werknemers te weinig, of deels in contanten, of wel het minimumloon maar niet de vakantiebijslag? Dan kun je rekenen op een boete of dwangsom.

Bovendien kan je bedrijf dan op de zwarte lijst komen. De inspectiedienst doet namelijk aan ‘naming and shaming’: zij maakt de namen bekend van alle gecontroleerde bedrijven, zowel de ‘goede’ als de ‘slechte’.

Aandachtspunt per 1 juli 2016

Bouw constructies voor kostenverrekening af

Momenteel is er nog één constructie mogelijk waarbij je als werkgever niet het volledige minimumloon aan je werknemers uitbetaalt. Onder bepaalde voorwaarden mag je de reële kosten voor huisvesting, maaltijden en/of zorg­verzekeringen van werknemers namelijk in mindering brengen op het minimumloon.

Vaak gaat het hierbij om (tijdelijke) werknemers uit Midden- en Oost-Europa. Per 1 juli 2016 komt ook aan deze regeling een einde. Je kunt dan alleen nog de wettelijke belastingen en premies inhouden. Inhoudingen en verrekeningen die ertoe leiden dat je werknemers minder dan het minimumloon krijgen uitbetaald, zijn verboden.

Meest gelezen

Dertiende maand, 8 veelgestelde vragen

Veel werknemers kijken aan het einde van het jaar uit naar hun dertiende maand. Dit extraatje komt in de dure decembermaand vaak goed van pas. 8 veelgestelde vragen over deze populaire arbeidsvoorwaarde.

Onkostenvergoedingen, 6 vragen van werkgevers

Welke onkostenvergoedingen zijn er? Waarom is het voor ondernemers in het MKB zo belangrijk dit goed op orde te hebben? Hoe regel je dat in de praktijk? Dit artikel beantwoordt de belangrijkste vragen van werkgevers over onkostenvergoedingen in 2024.

Whitepapers en online tests