Iedere week in je mailbox 
Over de Arbeidstijdenwet:
De Arbeidstijdenwet is een van de belangrijkste wetten van het arbeidsrecht, zowel voor werkgevers als voor werknemers. Iedere ondernemer die personeel in dienst neemt, krijgt ermee te maken.
Arbeidstijdenwet, wat?
In de Arbeidstijdenwet (ATW) staat precies omschreven hoeveel uren jouw werknemers per dag en per week mogen werken. Er staat in hoe vaak, hoe lang en op welke momenten zij recht hebben op een pauze of op rusttijd. In deze wet staan ook de regels over dagdiensten, nachtdiensten en ploegendiensten.
Test jezelf en je bedrijf. Beantwoord tien vragen met ja of nee en zie direct of je klaar bent voor (meer) personeel.
Klaar voor (meer) personeel?
Arbeidstijdenwet, waarom?
De Arbeidstijdenwet is er om je werknemers te beschermen tegen te lange werkdagen en zo hun veiligheid, gezondheid en welzijn te bevorderen. Ook moet de wet je werknemers in staat stellen hun werk, privéleven en zorgtaken goed te combineren.
Arbeidstijdenwet, voor wie?
De Arbeidstijdenwet geldt voor alle werknemers van 18 jaar en ouder die in loondienst werken. Ook stagiairs en uitzendkrachten vallen onder deze wet.
Voor jeugdige werknemers van 17 jaar en jonger zijn afzonderlijke regels opgenomen. Ook zijn er speciale regels voor zwangere vrouwen en vrouwen die net zijn bevallen. Soms geldt de wet zelfs voor zzp'ers en freelancers, bijvoorbeeld als de veiligheid van derden in het spel is.
Werktijden voor jongeren
Hoeveel uren mag iemand van 15 of 16 jaar werken? Lees meer over de regels voor werktijden van jongeren.
Schema Arbeidstijdenwet 2024
Al die verschillende regels over werktijden zorgen ervoor dat de Arbeidstijdenwet een vrij ingewikkelde wet is. Hieronder vind je de belangrijkste bepalingen van de wet in een overzichtelijk schema. Heel handig om erbij te houden als je bezig bent met het invullen van een werkrooster.
| Periode: | Norm: | |
| Arbeidstijd: | per dienst | 12 uur |
| per week | 60 uur | |
| per week per 4 weken | gemiddeld 55 uur | |
| per week per 16 weken | gemiddeld 48 uur | |
| Rusttijden: | dagelijkse rust | 11 uur aaneengesloten rust (1x p.w. 8 uur is toegestaan, indien noodzakelijk vanwege soort werk of bedrijfssituatie) |
| wekelijkse rust | 36 uur rust (aaneengesloten) óf 72 uur per 14 dagen (te splitsen in stukken van minimaal 32 uur) | |
| Pauze: | bij > 5,5 uur arbeid per dienst | 30 minuten pauze (evt. 2 x 15 minuten) of 15 minuten pauze* |
| bij > 10 uur arbeid per dienst | 45 minuten pauze (evt. 3 x 15 minuten) | |
| Zondagsrust: | zondagsarbeid | geen arbeid op zondag , tenzij: • in overeenstemming met het soort werk én bedongen óf: • noodzakelijk vanwege soort werk of bedrijfssituatie • overeengekomen met OR of andere vertegenwoordiging • individuele instemming |
| vrije zondagen | • 13 (per 52 weken) • elk ander aantal*, mits individuele toestemming bij minder dan 13 vrije zondagen per jaar | |
| Nachtarbeid: (nachtdienst: > 1 uur arbeid tussen 0.00 en 06.00 uur) | arbeidstijd per dienst | 10 uur, óf 12 uur, mits: • rust na dienst 12 uur is • maximaal 5 x per 2 weken • maximaal 22 x per 52 weken |
| arbeidstijd per week | • gemiddeld 40 uur (per 16 weken) bij ≥ 16 nachtdiensten per 16 weken • gemiddeld 48 uur (per 16 weken) bij < 16 nachtdiensten per 16 weken | |
| rusttijd na nachtdienst | • 11 uur aaneengesloten (nachtdienst eindigt voor 02.00 uur) • 14 uur aaneengesloten (nachtdienst eindigt na 02.00 uur) (1x p.w. 8 uur rusttijd is toegestaan, indien noodzakelijk vanwege soort werk of bedrijfssituatie) | |
| rusttijd na > 3 nachtdiensten | 46 uur | |
| maximum lengte reeks van diensten (geldt als minimaal één van de diensten in een reeks een nachtdienst is) | • 7 diensten, óf • 8 diensten* | |
| maximum aantal (geldt voor nachtdiensten eindigend na 02.00 uur) | • 36 nachtdiensten per 16 weken óf • 140 nachtdiensten per 52 weken (dan wel maximaal 38 uur tussen 00.00 en 06.00 uur per 2 aaneengesloten weken)* | |
| Consignatie: (storings-, pieper- of onderhoudsdienst en dergelijke) | consignatieverbod | • 14 consignatievrije dagen per 4 weken • 2 x 2 dagen per 4 weken geen consignatie en geen arbeid • geen consignatie 11 uur vóór en 14 uur ná een nachtdienst |
| arbeidstijd per 24 uur | 13 uur | |
| arbeidstijd per week bij nachtelijke consignatie (geldt als per 16 weken 16 keer of meer consignatie wordt opgelegd tussen 00.00 en 06.00 uur) | • gemiddeld 40 uur (per 16 weken) óf • gemiddeld 45 uur (per 16 weken), mits 8 uur onafgebroken wordt gerust na een nachtoproep of in het etmaal voorafgaand aan een nachtoproep |
*Bij collectieve regeling, zoals een cao.
Meer informatie over de Arbeidstijdenwet vind je in de brochure ‘De arbeidstijdenwet’ van de Rijksoverheid.
Arbeidstijdenwet naleven, hoe doe je dat?
Als werkgever ben je verplicht de bepalingen van de Arbeidstijdenwet na te komen. Je moet dus zorgen voor een goede registratie van de arbeidstijden en rusttijden.
Dat betekent in de praktijk dat je per werknemer de begin- en eindtijd van elke dienst, elke pauze en elke oproep moet noteren. Alleen dan kan de Arbeidsinspectie bij een controle nagaan of jij en je werknemers zich aan de Arbeidstijdenwet hebben gehouden. Het overleggen van alleen een werkplanning is dus niet voldoende.
Slimme urenregistratie
Gebruik een systeem waarin je de urenregistratie, verzuimregistratie, vakantieregistratie en verlofregistratie kunt doen. Dat geeft je meer inzicht in de inzet van personeel.
Arbeidstijdenwet overtreden, wat kost dat? 
De Arbeidsinspectie voert jaarlijks heel wat controles uit bij bedrijven. Meestal betreft het een onaangekondigde steekproef.
Als bij zo’n controle blijkt dat jij je arbeids- en rusttijdenregistratie niet op orde hebt, kan de inspecteur een boete opleggen. Boetes voor het overtreden van de Arbeidstijdenwet worden per persoon en per dag berekend.
Maximale boete
Op grond van de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit wordt de hoogte van de boete bepaald. Het normbedrag voor de boete is 10.000 euro.
- Als je minder dan 10 werknemers hebt betaal je de helft (0,5) van het boetenormbedrag.
- Heb je 11 tot 50 werknemers? Dan betaal je 0,75 keer het boetenormbedrag.
Bij herhaling mag de inspecteur het boetebedrag verhogen met 100 of 200 procent. Dat geld houd je uiteraard liever op zak. Zorg er dus voor dat jouw bedrijf de Arbeidstijdenwet niet overtreedt.
Arbeidstijdenwet 2024
In 2024 zijn er een aantal belangrijke wetswijzigingen voor ondernemers met personeel. Er worden geen wijzigingen verwacht in de Arbeidstijdenwet.
Blijf op de hoogte van nieuwe wetten en wetswijzigingen rond personeel. Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Ondernemen met personeel.
Wel zijn er andere belangrijke wetswijzingen voor ondernemers met personeel. Zo krijgen veel werknemers meer arbeidskorting. Het gaat om werknemers met een inkomen tot zo'n 40.000 euro per jaar. Zij houden per saldo meer nettoloon over. De maximale arbeidskorting in 2024 is 5.167 euro. Voor werknemers met een salaris rond het minimumloon stijgt de arbeidskorting met 115 euro.
Vragen over Arbeidstijdenwet
Wat staat er in de Arbeidstijdenwet?
In de Arbeidstijdenwet staat precies omschreven hoeveel uren jouw werknemers per dag en per week mogen werken. Er staat in hoe vaak, hoe lang en op welke momenten zij recht hebben op een pauze of op rusttijd. In de Arbeidstijdenwet staan ook de regels over nachtdiensten en ploegendiensten.
Wanneer geldt de Arbeidstijdenwet?
De Arbeidstijdenwet geldt voor alle werknemers in Nederland van 18 jaar en ouder. Ook stagiairs en uitzendkrachten vallen onder deze wet. Voor werknemers van 17 jaar en jonger zijn er extra regels. Ook zijn er speciale regels voor zwangere vrouwen en vrouwen die net zijn bevallen. Zij mogen minder vaak en minder lang werken.
Waarom hebben werknemers recht op flexibel werk?
Volgens de Wet flexibel werken (WFW) mogen werknemers die een halfjaar in dienst zijn een verzoek indienen om hun werklocatie aan te passen. Bijvoorbeeld als zij (deels) thuis willen werken. Je mag een verzoek voor thuiswerken alleen afwijzen als je daar een gewichtige reden voor hebt.
Welke regels zijn er voor werken op zondag?
Volgens de Arbeidstijdenwet hoeven werknemers in principe niet op zondag te werken, tenzij dit noodzakelijk is om het werk goed te doen. Bedrijven mogen zelf afspraken maken met hun werknemers over zondagswerk. Die regels staan in een cao, arbeidscontract of personeelshandboek.
Hoeveel uren per nacht mag iemand werken?
Een nachtdienst mag maximaal 10 of 12 uur duren, afhankelijk van de frequentie van nachtdiensten. Je werknemer mag gemiddeld 40 uur per week werken als hij 16 of meer nachtdiensten draait in 16 weken. Bij minder dan 16 nachtdiensten in 16 weken mag hij gemiddeld 48 uur per week werken. Bekijk alle regels voor nachtdienst.
Wat is consignatie?
Bij consignatie is iemand tijdens zijn vrije tijd beschikbaar om direct aan de slag te gaan als er een noodgeval is. Afhankelijk van het type werk wordt dit ook wel storingsdienst, onderhoudsdienst, servicededienst, piket of wachtdienst genoemd. Voor consignatie staan er extra regels in de Arbeidstijdenwet.
Jouw bedrijf is goud waard, voorkom uitglijders. Ontdek de gevaren in de horeca, bouw, detailhandel, groothandel, persoonlijke of zakelijke dienstverlening en beperk je risico's.
Ken jij de risico's al?
Gratis tips in je mailbox
