Iedere week in je mailbox 
Over de Wet DBA:
Wet DBA in plaats van VAR verklaring
De wet DBA ging per 1 mei 2016 al in en verving daarmee de VAR-verklaring. De handhaving van deze wet werd uitgesteld omdat veel zakelijke opdrachtgevers en zzp’ers in de knel kwamen. Dat betekent dat er ‘in principe’ geen boetes uitgedeeld werden.
Wet DBA 2025
Per 1 januari 2025 is de handhaving van de wet DBA weer in gang gezet. Dat betekent dat er meer gecontroleerd gaat worden of er sprake is van verkapte loondienst.
Waarom is de wet DBA bedacht?
Met de wet DBA moet de arbeidsrelatie tussen zakelijke opdrachtgevers en zzp’ers duidelijker worden. Daarmee wil de regering zogenoemde schijnconstructies tegengaan, waarbij een ingehuurde zzp’er eigenlijk een verkapte werknemer is die normaal gesproken in loondienst zou moeten werken.
Tot nu toe leverde de nieuwe wet juist onduidelijkheid en paniek op.
Waarom is schijnzelfstandigheid volgens het kabinet eigenlijk onwenselijk?
- Vanwege de mogelijke kwetsbaarheid van ‘gedwongen’ zzp’ers (voorbeelden die genoemd worden zijn post- en maaltijdbezorgers).
- Het ondermijnt de solidariteit van het sociale stelsel (zelfstandige dragen geen premies af).
- Het leidt tot oneerlijke concurrentie met reguliere werknemers (zelfstandigen doen aan ‘cherry-picking’ en willen bijvoorbeeld geen onregelmatige diensten doen).
- Het leidt tot hogere werkdruk (voor vaste medewerkers die nog vaker wel die onregelmatige diensten moeten draaien), minder innovatie en risico’s voor continuïteit.
- Het schrikt ‘echte’ zzp’ers af.
Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst?
Volgens de Belastingdienst zijn er drie pijlers die bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst:
- beloning
- persoonlijke arbeid
- gezagsverhouding
Als één van deze zaken ontbreekt is er géén sprake van een arbeidsovereenkomst.
Van het eerste (beloning) is eigenlijk altijd sprake (ook bij zzp'ers). Als de zelfstandige zich mag laten vervangen door een ander (naar vrije keuze) dan is er ook géén sprake van een arbeidsovereenkomst (geen persoonlijke arbeid).
Hetzelfde geldt als er géén gezagsverhouding is, als de zelfstandige het werk volledig vrij mag invullen. Dan spreken we ook wel van een resultaatverplichting en niet van een inspanningsverplichting.
Wet DBA toepassen: tips voor werkgevers
Zorg dat je als werkgever op tijd duidelijke keuzes maakt in het aannemen van personeel of het inschakelen van zzp'ers. Er zijn ook oplossingen waardoor jij als werkgever minder risico loopt. Denk aan mankracht inschakelen via een uitzendbureau of payrolling. Als je ervoor kiest om zzp’ers in te huren zorg dan dat je dit alvast doet volgens de wet DBA. Hoe?
Drie aandachtspunten:
- Gebruik bij het opstellen van een overeenkomst het beoordelingskader zzp-contracten.
- Het is niet verplicht om met een modelovereenkomst te werken. Als er geen twijfels zijn over de werkrelatie tussen de opdrachtgever en zzp'er, is het niet nodig.
- De modelovereenkomsten zijn vijf jaar geldig. Dat betekent ook dat de Belastingdienst tot vijf jaar na de ingangsdatum kan naheffen, als blijkt dat niet volgens het contract is gewerkt.
Is iemand terecht zzp'er of eigenlijk werknemer? Test het met de webmodule inhuur zzp.
Aanpassing Wet DBA
De Wet DBA wordt verder aangescherpt aan de hand van uitspraken die rechters al hebben gedaan op dit gebied. Zo komt er meer duidelijkheid of een werkende in loondienst is of niet. Er wordt vooral gekeken naar het antwoord op drie vragen:
- Worden er instructies gegeven en wordt er toezicht gehouden op het werk? (ook wel 'materieel gezag' genoemd)
- Is het werk organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgever?
- Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie?
Wanneer aanpassing Wet DBA?
De aanpassing van de Wet DBA zal verder uitgewerkt worden. In 2025 zullen de uitgewerkte wijzigingen naar de Tweede Kamer gaan. Daarna zal het wetsvoorstel officieel ingediend worden. Wanneer de nieuwe wet precies ingaat is nog onbekend.
Voor platformwerkers, zoals bezorgers, is er inmiddels een EU-akkoord.
Controle Belastingdienst op schijnzelfstandigheid
De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari 2025 weer meer controles uitvoeren op schijnzelfstandigheid. Met name opdrachtgevers kunnen dan sneller een naheffing krijgen voor niet-betaalde loonbelasting.
Geen modelovereenkomst ZZP meer
Verder maakt de Belastingdienst binnenkort geen gebruik meer van modelovereenkomsten voor zzp'ers. Op de website van de Belastingdienst stonden goedgekeurde overeenkomsten die bedrijven en zzp'ers konden gebruiken om de samenwerking vast te leggen.
Nieuwe overeenkomsten worden al niet meer toegelaten en bestaande modelovereenkomsten zullen verdwijnen vanaf 2030. Bedrijven en zzp'ers moeten dan volledig zelf een overeenkomst maken die aan de wet DBA voldoet.
Blijf op de hoogte van nieuwe wetten en regels. Schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Samen met personeel werk je aan de groei van je bedrijf. Wil je weten wat daarbij in de weg kan staan? Met een adviseur breng je dit in kaart.
Groeien met personeel
Gratis tips in je mailbox
