Calamiteitenverlof, 5 vragen en antwoorden

1. Wat is calamiteitenverlof?

In de wet arbeid en zorg (artikel 4.1) wordt gesproken over calamiteitenverlof en ander kortdurend verzuim­verlof.

Verlof bij noodgeval

Je werknemers hebben recht op deze vorm van verlof als zij niet kunnen werken vanwege 'onvoorziene' of 'zeer bijzondere persoonlijke' omstandigheden. Hieronder vind je de wettelijke regels en enkele voorbeelden van calamiteitenverlof.

2. Wanneer geef je calamiteitenverlof?

In de wet staan een aantal richtlijnen voor het geven van calamiteitenverlof en ander kortdurend verzuim­verlof. Je werknemers hebben er recht op in de volgende 4 gevallen. Bij:

• Onvoorziene omstandigheden die een onmiddellijke onderbreking van de arbeid vergen.
  Bijvoorbeeld: 
  • Als het huis van je werknemer in brand staat.
• Zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden.
  Bijvoorbeeld: 
  • Als je werknemer met spoed naar het ziekenhuis moet.
  • Om de bevalling van de eigen partner bij te wonen.
  • Rondom het overlijden van een huisgenoot of naaste familie. (In de wet vind je specifieke richtlijnen per situatie.)
• Een verplichting volgens de wet of overheid waarvan de vervulling niet in de vrije tijd kan plaatsvinden.
  Bijvoorbeeld:
  • Het verplicht verschijnen in de rechtbank.
• De uitoefening van het actief kiesrecht.
  Bijvoorbeeld:
  • Stemmen tijdens lokale of landelijke verkiezingen.

Ziek kind?

Heeft je werknemer verlof nodig om voor een ziek kind te zorgen? Dan kun je kortdurend zorgverlof geven.

Calamiteitenverlof door corona?

Door het coronavirus wordt er veel aanspraak gemaakt op calamiteitenverlof. Als een werknemer tijdelijk zijn kinderen moet opvangen of voor besmette familieleden moet zorgen moet je hem calamiteitenverlof of kortdurend zorgverlof geven.

Geef een werknemer de tijd om nieuwe kinderopvang te regelen. Maak in overleg met je werknemer afspraken hierover. Mogelijk heeft hij recht op zorgverlof voor een langere periode.

Heb je personeel in dienst?

Dat is goed nieuws, want daarmee bouw je aan de continuïteit van je bedrijf. Met dit pakket aan personeels­­verzekeringen dek je de risico’s af en zorg je goed voor je personeel.

Zo beperk je risico's

3. Loon doorbetalen bij calamiteitenverlof?

Ja. Als werkgever ben je verplicht het loon volledig door te betalen aan je werknemer tijdens calamiteitenverlof en ander kortdurend verzuim­verlof. Je werknemer heeft wel een meldingsplicht.

Calamiteitenverlof melden

Je werknemer moet de opname van het verlof, zo mogelijk, vooraf aanvragen en de reden noemen. Als dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij ziekenhuisopname met spoed, moet hij het melden zodra hij hiertoe in staat is.

Je mag je werknemer achteraf vragen om te bewijzen of de reden voor opname van het calamiteitenverlof geldig was.

Geen reden voor afwezigheid

Als je werknemer geen goede reden heeft om afwezig te zijn, dan kun je een paar dingen doen. Bijvoorbeeld loon inhouden. Lees erover in het artikel Werknemer komt niet opdagen, wat nu?

4. Hoelang duurt calamiteitenverlof? 

De duur van calamiteitenverlof is volgens de wet 'een korte, naar billijkheid te berekenen tijd'. In overleg met je werknemer en naar eigen inzicht kun je de verlofperiode bepalen.

Dit verlof kan van een paar uren tot een paar dagen duren, afhankelijk van de situatie. Je geeft iemand bijvoorbeeld een dag de tijd om een dringend probleem op te lossen. Of je geeft je werknemer zelf de ruimte om te beslissen wanneer hij weer gaat werken. 

Dit is natuurlijk volledig afhankelijk van de situatie. In de wet staan hierover verder geen specifieke richtlijnen. Je bent als werkgever verplicht een redelijk verzoek tot calamiteitenverlof toe te kennen.

5. Verschil calamiteitenverlof en buitengewoon verlof?

Verlof voor een huwelijk of verhuizing valt niet onder calamiteitenverlof. Hierover is wettelijk niets bepaald. Daarom worden dit soort zaken geschaard onder bijzonder verlof of buitengewoon verlof.

Als je bedrijf een cao heeft, kunnen daar regels in staan over bijzonder of buitengewoon verlof. Als je bedrijf geen cao heeft, kun je zelf afspraken maken hierover met je personeel en deze vastleggen in een personeels­handboek of in individuele arbeids­overeenkomsten met je werknemers.

Naast calamiteitenverlof zijn er allerlei soorten verlof, zoals zwangerschapsverlof, geboorteverlof en zorgverlof. Meer over deze vormen van verlof lees je in het artikel Alle vormen van verlof op een rij.

Vrij baan voor je bedrijf

Als ondernemer droom je van succes en wil je je bedrijf laten groeien. Een adviseur kan je helpen om jouw bedrijfsrisico's te beperken, zodat jij je kunt focussen op je droom.

Ik wil advies

Vragen over calamiteiten verlof

• Wat is calamiteiten verlof?Je werknemers hebben recht op calamiteiten verlof als zij niet kunnen werken vanwege onvoorziene of zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. Bijvoorbeeld bij een noodgeval voor je werknemer, zoals een brand in huis of als je werknemer met spoed naar het ziekenhuis moet.
• Hoe kan ik verlof bijhouden?Er zijn verschillende manieren om verlof bij te houden. Vroeger gebeurde dat op papieren verlofkaarten. Tegenwoordig heb je ook digitale verlofkaarten, bijvoorbeeld een sjabloon in Excel. Daarnaast is er handige (online) software voor verlofregistratie. En je hebt ook verlofapps voor smartphones.
• Wanneer is salaris tijdens verlof verplicht?Dat is afhankelijk van het soort verlof. De meeste wettelijke vormen van verlof zijn betaald, zoals zwangerschapsverlof, vakantieverlof, calamiteiten verlof en bijzonder verlof. Daarnaast kunnen er in de cao voor jouw bedrijf regels staan over betaald en onbetaald verlof.
• Welke regels zijn er voor vakantieverlof?Vakantie kun je ook zien als een vorm van verlof. Je werknemers hebben recht op een aantal vakantiedagen per jaar. In principe mag een werknemer zelf bepalen wanneer hij vakantie opneemt. Alleen als er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn mag je een vakantieaanvraag afwijzen. Tijdens vakantieverlof moet je het loon verplicht doorbetalen.