8 vragen over bovenwettelijke vakantiedagen

1. Wat zijn bovenwettelijke vakantiedagen?

Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vakantiedagen die bovenop het wettelijke minimum komen.

Afspraken over vakantiedagen staan in een arbeids­overeenkomst of een mogelijk verplichte collectieve arbeids­overeenkomst (cao).

Verschil met wettelijke vakantiedagen

• Wettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen waar iedere werknemer in Nederland recht op heeft. Het gaat om vier keer de wekelijkse arbeidsduur. Als iemand fulltime werkt krijgt hij jaarlijks dus vier fulltime weken vakantie.
• Bovenwettelijke vakantiedagen komen daar eventueel bovenop. Dit is afhankelijk van de afspraken die je maakt met je werknemer. Je bent niet verplicht extra vakantiedagen te geven, behalve als dit in je cao staat.

2. Vakantiedagen intrekken?

Je mag (boven)wettelijke vakantiedagen niet intrekken. Je werknemer heeft recht op het aantal dagen dat is vastgesteld in zijn contract of in de cao.

Je mag een werknemer ook niet verplichten of onder druk zetten om vakantiedagen op te nemen in een bepaalde periode, behalve als dit in zijn contract staat of in de cao voor jouw bedrijf.

Voorwaarden vakantiedagen

Voorkom gedoe over vakantiedagen. Leg de regels vast in een personeels­reglement.

3. Hoeveel vakantiedagen geven?

Een werknemer heeft wettelijk recht op 4 keer het aantal uren dat hij per week werkt. Bij een volledige werkweek van 40 uur heeft hij dus recht op 160 uur vakantie, wat neerkomt op 20 vakantiedagen per jaar.

Alle extra vakantiedagen bovenop het wettelijke minimum zijn bovenwettelijke vakantiedagen. In overleg met je personeel bepaal je zelf hoeveel je er aanbiedt.

Het kan zijn dat een cao voorschrijft dat je een bepaald aantal bovenwettelijke vakantiedagen moet aanbieden.

• Bij een minimum-cao moet je minstens het voorgeschreven aantal bieden.
• Bij een standaard-cao moet je exact het voorgeschreven aantal vakantiedagen geven.

Bovenwettelijke vakantiedagen bijhouden

Hoeveel vakantiedagen heeft jouw werknemer nog? Zorg voor een goede registratie van vakantie en verlof. In een systeem voor verlof- en vakantieregistratie kun je vaak eenvoudig onderscheid maken tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen.

Per werknemer kun je zien hoeveel vakantiedagen hij al heeft opgenomen en hoeveel hij er tegoed heeft. Steeds vaker kan je werknemer zelf ook meekijken via een app of in online omgeving. Via het systeem kan hij mogelijk ook een vakantie- of verlofaanvraag indienen.

4. Hoelang zijn bovenwettelijke vakantiedagen geldig?

Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vijf jaar geldig. Na deze verjaringstermijn vervallen de vakantiedagen. Zo kan een werknemer de bovenwettelijke vakantiedagen die hij in 2023 heeft opgebouwd tot en met 2028 opnemen.

Wettelijke vakantiedagen kunnen je werknemers veel minder lang meenemen. Deze vakantiedagen vervallen namelijk al een halfjaar na het kalenderjaar waarin een werknemer ze heeft opgebouwd.

Houdbaarheid vakantiedagen

Informeer je werknemer op tijd en duidelijk dat zijn vakantiedagen gaan vervallen. Doe je dat niet, dan behoudt je werknemer zijn recht op de nog niet-opgenomen wettelijke vakantiedagen.

Een zieke werknemer?

Verzuim van personeel betekent vaak extra admini­stratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuim­verzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.

Beperk je risico's

5. Hoe werkt de opbouw van vakantiedagen bij ziekte?

In de wet is geen recht geregeld op de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen bij ziekte. Het is wel mogelijk om hier afspraken over te maken in een arbeids­overeenkomst of cao.

De opbouw van wettelijke vakantiedagen bij ziekte is wel wettelijk geregeld. Een zieke werknemer blijft dus sowieso wettelijke vakantiedagen opbouwen.

Vakantie tijdens ziekte?

In bepaalde gevallen mag een zieke werknemer ook vakantiedagen opnemen tijdens ziekte. Bijvoorbeeld als een langdurig zieke werknemer tijdens zijn re-integratie een pauze wil inlassen. De vakantie mag zijn gezondheid niet belemmeren.

6. Ziektedagen aanmerken als vakantiedagen?

Ziektedagen kun je soms aanmerken als bovenwettelijke vakantiedagen. Zo voorkom je dat een zieke werknemer een enorme hoeveelheid vakantie opbouwt. Je kunt hier op twee momenten afspraken over maken:

• Bij het sluiten van de arbeids­overeenkomst

  Bij het sluiten van de arbeids­overeenkomst maak je een schriftelijke afspraak over het inruilen van bovenwettelijke vakantiedagen voor ziektedagen. Zo'n afspraak kan in een arbeids­overeenkomst of cao staan.

• Bij ziekte­verzuim

  Bij ziekte­verzuim kun je een zieke werknemer toestemming vragen om bovenwettelijke vakantiedagen in te ruilen voor ziektedagen. Je werknemer hoeft hier niet in mee te gaan.

Zorg voor duidelijke afspraken rond ziekte­verzuim. Maak een verzuim­protocol.

7. Vakantiedagen uitbetalen, kan dat?

Het is mogelijk om de bovenwettelijke vakantiedagen die een werknemer niet heeft opgenomen, uit te betalen aan een werknemer.

Je mag een werknemer hier niet toe verplichten. Andersom kan een werknemer jou hier ook niet toe verplichten.

Wettelijke vakantiedagen uitbetalen?

De wettelijke vakantiedagen die een werknemer niet heeft opgenomen, mag je niet uitbetalen. Een uitzondering op deze regel is dat dit aan het einde van het dienstverband wel is toegestaan.

Dus bij ontslag of vertrek van een werknemer moet je alle niet-opgenomen vakantiedagen uitbetalen, zowel de wettelijke als de bovenwettelijke dagen.

Naast vakantiedagen kun je atv-dagen geven in ruil voor overwerk.

8. Wat zegt de horeca-cao over bovenwettelijke vakantiedagen?

Ben je een horecaondernemer met personeel? Dan heb je te maken met de horeca-cao van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).

Volgens deze cao heeft een werknemer recht op 5 bovenwettelijke vakantiedagen per jaar. Dat is 0,0192 uur per gewerkt uur. Als je werknemer fulltime werkt zijn het 38 vakantie-uren op jaarbasis. Check de cao voor de exacte berekening van deze vakantiedagen.

Regels per branche

Onderneem jij in een andere branche, zoals de bouw, detailhandel, groothandel, zakelijke of persoonlijke dienstverlening? Controleer of er een cao van toepassing is: bekijk een overzicht van cao's per branche.

Meer vragen over vakantiedagen

• Welke soorten vakantiedagen zijn er?Je hebt wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen zijn verplicht en worden vastgesteld aan de hand van het aantal uur dat iemand per week werkt. Bovenwettelijke vakantiedagen zijn alle vakantiedagen boven het wettelijk minimum aantal dagen.
• Wat gebeurt er met de opbouw tijdens ziekte?Zieke werknemers bouwen gewoon wettelijke vakantiedagen op. Zij hebben namelijk recht op even veel vakantiedagen als andere werknemers. Over de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen kunnen andere afspraken staan in een arbeidscontract of cao. 
• Moet ik een vakantieverzoek goedkeuren?Dat hoeft niet altijd. Bedenk wat de gevolgen zijn van de verstoring van de bedrijfsvoering. Weeg dat af tegen de gevolgen die het heeft voor je werknemer. Je kunt een voorstel doen voor een andere periode of de afstemming per afdeling regelen.
• Wanneer moet ik reageren op een aanvraag?Je moet binnen twee weken reageren nadat je werknemer zijn vakantie-aanvraag heeft ingediend. Als je dat niet doet, is de vakantie vastgesteld conform de wensen van je werknemer.
• Hoe lang zijn wettelijke vakantiedagen houdbaar?Je werknemer moet wettelijke vakantiedagen binnen zes maanden na het opbouwjaar opnemen tenzij hij redelijkerwijs niet in staat is geweest om vakantie op te nemen. Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vijf jaar geldig.

Ken jij de risico's al?

Jouw bedrijf is goud waard, voorkom uitglijders. Ontdek de gevaren in de horeca, bouw, detailhandel, groothandel, persoonlijke of zakelijke dienst­verlening en beperk je risico's.

Ga voor zekerheid