Wat te doen bij een arbeidsongeschikte werknemer

Arbeidsongeschikte werknemer

Je werknemers zijn waarschijnlijk je belangrijkste bedrijfskapitaal. Daarom zorg je goed voor je mensen. Maar dat kapitaal is wel kwetsbaar. Het kan zomaar gebeuren dat een werknemer ziek wordt of een ongeluk krijgt.

Arbeidsongeschiktheid kan grote financiële gevolgen hebben voor je bedrijf en voor de privésituatie van je werknemer. Je krijgt te maken met extra kosten, administratie en regelwerk. Daarnaast wil je natuurlijk goed voor een arbeidsongeschikte werknemer zorgen.

Wanneer is een werknemer arbeidsongeschikt?

Iemand is arbeidsongeschikt als hij of zij niet meer kan werken. Je werknemer kan ook deels arbeidsongeschikt zijn. Dit wordt vaak uitgedrukt in een percentage. Bijvoorbeeld 50 procent als iemand nog maar voor de helft kan doen wat hij normaal deed.

Alleen een arts en een arbeidsdeskundige kunnen vaststellen in hoeverre je werknemer arbeidsongeschikt is.

Arbeidsongeschiktheid kan tijdelijk zijn. Bijvoorbeeld als je werknemer een gebroken been heeft en daardoor zijn werk zes weken niet kan doen. Het kan ook blijvend zijn. Als iemand bijvoorbeeld helemaal niet meer kan werken door de gevolgen van een chronische ziekte.

Oorzaken arbeidsongeschikte werknemer

Je werknemer kan op allerlei manieren arbeidsongeschikt worden. In sommige gevallen kun je er niets aan doen als werkgever, in andere gevallen wel. Je kunt bijvoorbeeld de werkdruk of de werkzaamheden aanpassen als je merkt dat een werknemer er moeite mee heeft.

Verdiep je bijvoorbeeld in de meestvoorkomende beroepsziekten in jouw branche en kijk wat je ertegen kunt doen. In veel beroepen is de burn-out beroepsziekte nummer één. Psychisch verzuim zorgt vaak voor langdurige uitval. Hier is met name veel te winnen voor ondernemers met personeel.

Voorkom verzuim

Wat kun je doen om arbeidsongeschiktheid te beperken? Gebruik de checklist verzuim voorkomen.

Aansprakelijk na ongeluk

In de meeste gevallen bij jij als werkgever aansprakelijk na een arbeidsongeval. Je zorgt dan ook voor de loondoorbetaling tijdens ziekte, de re-integratie en de begeleiding van je arbeidsongeschikte werknemer.

In sommige gevallen veroorzaakt iemand anders de arbeidsongeschiktheid bij je werknemer. Bijvoorbeeld als je werknemer een auto-ongeluk krijgt of als een collega roekeloos handelt. Je kunt dan mogelijk een beroep doen op het regresrecht. Dat betekent dat je de financiële schade kunt verhalen op degene die aansprakelijk is.

Lees meer over loonschade verhalen bij arbeidsongeschiktheid.

Begeleiding arbeidsongeschikte werknemer

Als werkgever moet je zorgen voor goede begeleiding van een arbeidsongeschikte werknemer. Je verplichtingen staan in de Arbowet en de Wet verbetering poortwachter:

1. Arbowet

   Volgens de Arbowet moet je zorgen voor een veilige, gezonde werkplek en deskundige ondersteuning bij verzuim.

2. Wet verbetering Poortwachter

   In de Wet verbetering Poortwachter staan alle stappen die er gezet moeten worden als een werknemer arbeidsongeschikt is.

Een zieke werknemer?

Verzuim van personeel betekent vaak extra admini­stratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuim­verzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.

Beperk je risico's

Hulp bij arbeidsongeschikte werknemer

Als werkgever ben je eindverantwoordelijk voor toepassing van de Arbowet en de Wet verbetering Poortwachter. Maar bij de zorg voor een arbeidsongeschikte werknemer sta je er niet alleen voor. Je bent zelfs verplicht om deskundigen in te zetten.

Zo heb je een arbo arts of bedrijfsarts nodig. Daarnaast is het handig een casemanager te kiezen om je te helpen bij iedere stap die je moet zetten. En eventueel heb je nog andere arbeidsexperts nodig.

Arbodienst

Je kunt die nodige expertise inschakelen via een arbodienst. Het is ook mogelijk een verzuim­verzekering met arbodienstverlening te nemen, daarmee heb je direct iets geregeld voor de loondoorbetaling van arbeidsongeschikte werknemers.

Lees meer over verzuim­begeleiding in het MKB.

Plichten arbeidsongeschikte werknemer

Wijs je arbeidsongeschikte werknemer op zijn verplichtingen bij re-integratie. Beschrijf in een verzuim­protocol wat hij, jij en je arbodienst precies doen tijdens de re-integratie. Dan is er duidelijkheid voor iedereen.

Maak een protocol dat voldoet aan de regels. Gebruik dit voorbeeld verzuim­protocol.

Kosten arbeidsongeschikte werknemer

Een zieke werknemer kost gemiddeld 260 euro per dag. Je hebt namelijk te maken met de verplichte loondoorbetaling in de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid. Daarnaast heb je kosten voor verzuim­begeleiding, re-integratie, productieverlies en eventuele vervanging.

Als je werknemer (langdurig) ziek is, kun je de kosten drukken door te onderzoeken of hij op een andere manier ingezet kan worden. De overheid verwacht ook van je dat je bij ziekte of arbeidsongeschiktheid samen met je werknemer op zoek gaat naar alternatieve werkzaamheden. Daarbij heb je de mogelijkheid om alternatief werk binnen of buiten de organisatie te regelen.

Kosten arbeidsongeschiktheid berekenen

• Wil je weten wat arbeidsongeschiktheid jouw bedrijf precies kost? Gebruik de verzuim­calculator met branche­gegevens van De Goudse. Binnen enkele minuten krijg je inzicht in de kosten voor jouw bedrijf, inclusief een handige vergelijking met andere bedrijven in je branche.
• Inzicht in je verzuim­kosten is heel belangrijk. Het is goed om te weten wat jij precies kwijt bent per zieke werknemer. Wat als Henry ziek wordt? Of Laura? Bereken de exacte kosten per medewerker? Gebruik de rekentool zieke werknemer en ontdek hoeveel jij betaalt.

Alternatief werk voor arbeidsongeschikte werknemer

Om je werknemer weer aan het werk te krijgen, moet je soms op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Misschien kan je werknemer bepaalde werkzaamheden niet meer uitvoeren vanwege een handicap of mentale problemen. Hoe vind je passend werk?

Passend werk binnen je organisatie

Je kunt binnen je organisatie op zoek gaan naar passend werk. Dit moet leiden tot een snelle terugkeer naar werk. Bijvoorbeeld op de volgende manieren:

• Eigen werk doen met aanpassingen: Het is mogelijk dat de werknemer het eigen werk doet, maar met aanpassingen. Bijvoorbeeld door minder uren achter de computer te werken.
• Helpen op een andere afdeling: Dit houdt in dat de werknemer op een andere afdeling de handen uit de mouwen steekt. Een heftruckchauffeur met een gebroken been kan bijvoorbeeld tijdelijk helpen met de planning of administratie.
• Werk doen dat is blijven liggen: Denk aan het in kaart brengen van de concurrentie of subsidieregelingen, of het verwerken van klantadressen. Sommige bedrijven hebben een lijst van dit soort werkzaamheden die ze kunnen inzetten als iemand onverwacht zijn eigen werk niet meer kan doen.

Passend werk buiten je organisatie

Je kunt ook buiten je organisatie op zoek gaan naar passend werk voor je werknemer. Je netwerk komt hierbij goed van pas. Misschien is er bijvoorbeeld werk bij bedrijven op het bedrijventerrein van je onderneming, bij leveranciers of bij klanten. Dit wordt ook wel een tweede spoor traject genoemd.

Tweede spoor

In sommige gevallen is een tweede spoor traject nodig om je werknemer te helpen zijn plezier in het werk terug te krijgen.

Re-integratie arbeidsongeschikte werknemer

Neem het voorbeeld van Wouter van Doorn (foto). Hij werkte als digitaal strateeg voor T-mobile, maar kreeg tot twee keer toe een burn-out. Hoe moest hij nu nog re-integreren? Hij gooide het over een andere boeg en vond een nieuwe passie.

'Een onderdeel van mijn re-integratie was werken in een houtwerkplaats. Daar stond ik dan, therapeutisch te timmeren aan een project. Toen kwam het besef: dit is veel leuker. Lekker fysiek bezig zijn.' Wouter besloot er zijn eigen tweede spoor traject van te maken. Met als resultaat: geen terugkeer bij zijn werkgever T-mobile, maar de start van een nieuw timmerbedrijf: de Bende.

• Tip: Lees het volledige interview met Wouter van Doorn.

Voordelen passend werk

Het laten verrichten van passend werk biedt niet alleen financiële voordelen voor je bedrijf, maar bevordert ook de re-integratie van je werknemer. Hij blijft daardoor betrokken bij je bedrijf, en dat is belangrijk voor zijn sociale contacten en terugkeer naar volledig werken. Ook blijft hij actief in het arbeidsproces, zodat er geen hoge drempel is om weer te gaan werken.

Verzuim­oplossingen zijn erop gericht om het verzuim binnen je bedrijf optimaal te begeleiden en terug te dringen. Lees er meer over op de website van De Goudse.

Vragen over arbeidsongeschikte werknemer

• Hoeveel loon krijgt een arbeidsongeschikte werknemer?

  Volgens de wet ben je verplicht het salaris van een zieke werknemer door te betalen tijdens de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid. Het gaat om minimaal 70 procent van het salaris, waarbij je in het eerste jaar niet onder het minimumloon mag komen. In de cao voor jouw bedrijfstak kan een hoger percentage staan.

• Wanneer is een arbodienst nodig?

  De wet zegt dat je binnen een week na de ziekmelding je arbodienst of individuele bedrijfsarts op de hoogte moet brengen. Je arbodienst of verzekeraar kan je vragen dit op de eerste ziektedag al te doen. Lees meer over de taken van een arbodienst.

• Mag een arbeidsongeschikte werknemer op vakantie?

  Een arbeidsongeschikte werknemer kan soms ook vakantie nemen. Als hij re-integratieverplichtingen heeft kan hij vakantiedagen inzetten om even een rustpauze te nemen van zijn re-integratie. Alleen als dit zijn herstel negatief zou beïnvloeden, mag je de vakantieaanvraag afwijzen.

• Wat is een loonsanctie?

  Als je niet voldoet aan je verplichten bij de re-integratie van je arbeidsongeschikte werknemer kun je een loonsanctie (boete) krijgen van het UWV. Vaak moet je dan nog een jaar langer het loon doorbetalen. Ook je werknemer kan een loonsanctie krijgen als hij niet meewerkt aan zijn re-integratie.

• Wanneer volgt een uitkering bij arbeidsongeschiktheid?

  Is je werknemer met een vast contract na twee jaar nog steeds arbeidsongeschikt? Dan kan hij een WIA-uitkering krijgen. In bepaalde gevallen heeft een werknemer al eerder recht op een Ziektewetuitkering, bijvoorbeeld als hij een tijdelijk contract had en ziek uit dienst gaat, of ziek is vanwege een orgaandonatie, zwangerschap of bevalling óf als hij onder een no-riskpolis valt.

• Waar staan de verplichtingen bij arbeidsongeschiktheid?

  De belangrijkste verplichtingen staan in de Arbowet en de Wet verbetering Poortwachter. Zo ben je verplicht te zorgen voor goede begeleiding van arbeidsongeschikte werknemers. Op basis van deze twee wetten kun je zelf een arbobeleid samenstellen voor jouw bedrijf. In je cao kunnen aanvullende verplichtingen staan voor werken in jouw branche.

Ziekte­verzuim­verzekering

Verlaag de risico's en onverwachte kosten van ziek personeel met een verzuim­verzekering, ontdek wat dit voor jouw onderneming kan betekenen.

Ik wil meer weten