Iedere week in je mailbox 
In dit artikel:
Voor mij voelt het enigzins achterhaald: medewerkers belonen voor het niet melden van verzuim. Uit recente onderzoeken blijkt dat dergelijke beloningssystemen een positief effect kunnen hebben op kortdurend verzuim maar juist een negatief effect op de lange termijn. In dit artikel beschrijf ik de de voor- en nadelen en mijn visie op dit fenomeen.
Verzuimbonus, wat is dat?
Een verzuimbonus wordt ook wel een niet-verzuimbonus genoemd, een aanwezigheidspremie of een continuïteitsbonus. Het gaat in alle gevallen om een beloning van werknemers die zich in een bepaalde periode niet of weinig ziekmelden.
Verzuimbonus bepalen
In de meeste gevallen kun je als ondernemer zelf bepalen of je een verzuimbonus gaat instellen binnen je bedrijf. In sommige cao's is al een soortgelijke regeling opgenomen. In dat geval ben je verplicht je te houden aan de cao-bepalingen. Controleer dus je cao of dat het geval is.
Als je zelf een verzuimbonus gaat bedenken is het belangrijk om na te denken over de exacte formulering ervan. Je bepaalt daarbij de volgende vier zaken:
- de gemeten periode (maand / kwartaal / jaar)
- de beloning (vast geldbedrag / % van het loon / extra vrije dagen)
- de voorwaarden (nulverzuim / aanwezigheidspercentage)
- het moment van uitbetalen (maand / kwartaal / jaar)
Je kunt zelf varianten op bovenstaande elementen verzinnen. Bijvoorbeeld: 'bij minder dan twee dagen verzuim per jaar krijg je een extra vrije dag of een extra dagloon'.
Hoogte beloning
Denk goed na over de hoogte van de beloning en wat het verwachte effect is. Je wilt wel een redelijke beloning instellen om je personeel te stimuleren, maar je bedrijf moet er natuurlijk ook niet failliet door gaan.
Bereken bijvoorbeeld hoeveel het je zou kosten als je naar de aanwezigheid van personeel over het afgelopen jaar kijkt.
Verzuim van personeel betekent vaak extra administratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuimverzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.
Een zieke werknemer?
Verzuimbonus, de voordelen
Een verzuimbonus of niet-verzuimbonus gebruik je om het ziekteverzuim binnen je bedrijf terug te dringen. Het gaat dan vooral om het voorkomen van zwart en grijs verzuim - werknemers die zich ziekmelden terwijl ze eigenlijk wel hadden kunnen werken.
Terecht ziekteverzuim kun je hiermee meestal niet verminderen. Al kan het voor werknemers wel een extra stimulans zijn om gezonder te gaan leven. De mogelijke voordelen van een verzuimbonus zijn:
- Het verlaagt onterecht ziekteverzuim op de korte termijn.
- Het stimuleert werknemers om gezond te blijven.
- Het stimuleert werknemers om eerlijk te zijn en niet te 'spijbelen'.
- Het zorgt voor continuïteit op de werkvloer.
- Het verlaagt je verzuimkosten.
Download de gratis Checklist verzuim voorkomen en ga verantwoord aan de slag.
Verzuimbonus, de nadelen
Er is binnen veel bedrijven kritiek op de invoering van een bonus tegen verzuim. Het kan namelijk ook nadelig uitpakken voor je bedrijf. De nadelen zijn:
- Het is een onzekere investering.
- Het levert extra administratie op.
- Het levert mogelijk arbeidsconflicten op.
- Zieke werknemers voelen zich extra benadeeld.
- Het levert roze verzuim op (zieke werknemers steken anderen aan).
- De werkdruk neemt toe.
Effecten verzuimbonus in de praktijk
De vraag is dan, werkt het wel en is het niet achterhaald? Uit recente onderzoeken blijkt dat het kortdurend verzuim wel te beïnvloeden is met een bonus, maar het totale (langdurige) verzuim niet.
Minder verzuimgevallen, langer verzuim
In de praktijk zorgt een verzuimbonus vaak voor minder verzuimgevallen (aantal ziekmeldingen) op de korte termijn, maar de verzuimduur (aantal dagen) gaat niet omlaag. Vaak eerder zelfs omhoog.
Personen die zich toch ziekmelden, nemen er dan sneller 'een paar dagen verzuim bij', omdat ze de bonus toch al zijn misgelopen. Het heeft dan een averechts effect.
Uit onderzoeken blijkt verder dat een verzuimbonus of aanwezigheidspremie in het begin wel effect heeft, maar na verloop van tijd steeds minder. Alleen als de bonusregeling goed ingericht is op kortdurend verzuim, kan het stimulerend werken.
Is een verzuimbonus voor je personeel de beste oplossing?
De vraag is of een verzuimbonus het juiste middel is om verzuim te verlagen. Verzuimcoach Kiona Dolmans: "Het idee om medewerkers te belonen voor het niet melden van verzuim voelt enigszins achterhaald. Uit verschillende recente onderzoeken blijkt dat dergelijke beloningssystemen weliswaar een positief effect kunnen hebben op kortdurend verzuim – medewerkers melden zich minder snel ziek voor een dag of twee – maar dat ze ook negatieve effecten kunnen hebben op de lange termijn."
Negatieve effecten verzuimbonus
Wat zijn de negatieve effecten van het geven van een verzuimbonus?
Kiona: "Werknemers voelen zich bijvoorbeeld onder druk gezet om te blijven werken terwijl ze eigenlijk ziek zijn, wat kan leiden tot verergering van klachten. Hierdoor wordt het risico op langdurig verzuim juist groter, omdat mensen te lang doorlopen met gezondheidsproblemen."
"Daarnaast kan het zorgen voor een cultuur waarin ziek zijn als ‘falen’ wordt gezien, wat de openheid en het vertrouwen op de werkvloer schaadt. Het is dus de vraag of dit soort beloningen bijdragen aan een duurzaam verzuimbeleid. Preventie, aandacht voor werkplezier, vitaliteit en het vroeg signaleren van klachten lijken effectievere strategieën om verzuim – zowel kort als langdurig – te beperken."
Lees meer over effectieve verzuimpreventie.
Verzuimbonus instellen, 5 tips
Als je toch een bonus tegen verzuim gaat gebruiken binnen je bedrijf, gebruik dan deze 5 tips:
- Probeer vooral kort verzuim aan te pakken. Werknemers die langdurig ziek zijn moeten er geen extra nadeel van krijgen.
- Kies voor een korte meetperiode: liever per maand of kwartaal een bonusregeling dan over een heel jaar. Dat geeft werknemers regelmatig een nieuwe kans om de bonus wel te halen.
- Werk met een aanwezigheidspercentage om het helemaal eerlijk te maken.
- Noem het liever een 'aanwezigheidspremie'. Dat klinkt positiever.
- Zet de regeling zwart op wit, bijvoorbeeld in een personeelshandboek. Zorg er in ieder geval voor dat je werknemers goed geïnformeerd worden over deze regeling.
Verlaag de risico's en onverwachte kosten van ziek personeel met een verzuimverzekering, ontdek wat dit voor jouw onderneming kan betekenen.
Ziekteverzuimverzekering
Vragen over een verzuimbonus instellen
Wat is een verzuimbonus?
Een verzuimbonus is een beloning voor werknemers die zich in een bepaalde periode niet of weinig ziekmelden. Het wordt ook wel een niet-verzuimbonus genoemd, een aanwezigheidspremie of een continuïteitsbonus. Het kan een beloning zijn in geld of in extra vrije tijd.
Waarom een verzuimbonus instellen?
Een verzuimbonus kan werknemers stimuleren gezonder te leven en zich minder snel onnodig ziek te melden. Daarmee kun je het verzuim verlagen in je bedrijf en besparen op verzuimkosten.
Hoe kun je de bonus invoeren?
Denk goed na over de effecten binnen je bedrijf. Vraag werknemers om mee te denken over een positieve insteek van de bonusregeling. Informeer je personeel goed over de voorwaarden. Leg het bijvoorbeeld vast in een personeelshandboek of verzuimprotocol.
Welke manieren zijn er om verzuim te verlagen?
Naast een bonusregeling kun je nog veel meer doen om het verzuim binnen je bedrijf te verlagen. Probeer vooral langdurig verzuim te beperken. Gebruik de checklist verzuim voorkomen.
Wanneer geef je werknemers een bonus?
Een bonus is meestal een financiële beloning na een goede prestatie. Je kunt bijvoorbeeld een bonus geven als je werknemer bepaalde doelen heeft gehaald. Er zijn meerdere vormen van prestatieloon.
Waar staan de verplichtingen voor werkgevers bij ziekte?
De belangrijkste verplichtingen staan in de Arbowet en de Wet verbetering poortwachter. Zo ben je verplicht te zorgen voor goede begeleiding van zieke werknemers. Op basis van deze twee wetten kun je zelf een arbobeleid samenstellen voor jouw bedrijf. In je cao kunnen aanvullende verplichtingen staan voor werken in jouw branche.
Gratis tips in je mailbox
