Arbeidsomstandigheden in de horeca, aandachtspunten

Arbeidsomstandigheden in de horeca

Werken in de horeca kan zwaar zijn, zowel qua werkdruk als wat betreft fysieke belasting. Bovendien is het werk niet vrij van risico’s.

Uit onderzoek blijkt dat vooral uitzendkrachten in de horeca de kans lopen betrokken te raken bij een bedrijfsongeval.

Bedrijfsongeval voorkomen

In jouw horecabedrijf wil je bedrijfsongevallen natuurlijk zo veel mogelijk voorkomen. Dit doe je door veel aandacht te besteden aan het creëren van goede en veilige arbeidsomstandigheden. Hoe pak je dit aan, waar moet je op letten en welke regels gelden hiervoor?

Ziekte­verzuim in de horeca

Struikelt je ober of snijdt je chef-kok zich en raakt hij daarbij gewond? Het kan zijn dat jouw medewerker voorlopig niet kan werken. 

Wat kost het?

7 arbeidsrisico’s in de horeca

Elke bedrijfstak kent specifieke arbeidsrisico’s, zo ook de horecabranche. De Inspectie SZW heeft een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste arbeidsrisico’s voor de horeca. 

Hierna worden per risico de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en veiligheid van je werknemers beschreven. Ook lees je wat je als horecaondernemer kunt doen om dit te voorkomen.

1. Fysieke belasting

Belangrijke oorzaken van (langdurig) ziekte­verzuim in de horeca zijn overbelasting van de rug, armen, nek en/of schouders.

Een aandoening ontstaat vaak door een combinatie van factoren, bijvoorbeeld lange werktijden, weinig pauze en veel repeterende bewegingen of zwaar tillen.

Afwisselend werk

Je kunt dit tegengaan door niet te lange diensten in te roosteren en voldoende pauzes in te lassen. Geef je werknemers afwisselend werk, als dat mogelijk is.

Let erop dat werknemers correct tillen of voorkom te zwaar tillen door een steekwagen of kar beschikbaar te stellen. Zorg ook voor voldoende zitgelegenheid en in hoogte verstelbare werkplekken, waar mogelijk.

Beperk je risico's

Verbranden, snijwonden, struikelen en uitglijden. Een ongeluk zit in een klein hoekje. Maak je horecazaak veilig voor je personeel.

2. Werkdruk

De horecasector heeft grote moeite met het vinden van personeel. Door dit werknemerstekort kan een (te) hoge werkdruk ontstaan. Werkdruk is een van de belangrijkste ziekmakers in de horeca.

Het kan bij werknemers zorgen voor stressklachten, zoals vermoeidheid, slaapproblemen, onzekerheid en – op langere termijn – overspannenheid of een burn-out.

Beperk de werkdruk

Voorkom dat je werknemers onder te hoge druk moeten werken. Gebruik de checklist verzuim voorkomen.

3. Agressie en geweld

Horeca­personeel wordt geregeld geconfronteerd met agressief, intimiderend en zelfs gewelddadig gedrag van klanten.

Vooral werknemers in de bediening hebben hiermee te maken. Dit kan een negatieve, onveilige werksfeer tot gevolg hebben. Het kan zelfs leiden tot ziekte­verzuim en langdurige uitval.

Maak duidelijke afspraken

Je wilt natuurlijk niet dat je werknemers slachtoffer worden van agressie of geweld. Maak daarom duidelijke afspraken over hoe je met agressie omgaat.

Maak een protocol of gedragscode. Huur eventueel beveiligers in of installeer camera’s.

Zorg in elk geval voor registratie en evaluatie van incidenten en voor de opvang van werknemers die agressief gedrag meemaken.

4. Geluid

In de horeca kan de blootstelling aan geluid hoog zijn. Denk aan discotheken, evenementen of andere gelegenheden met harde muziek.

Ook het geluidsniveau van apparatuur in de keuken en spoelkeuken kan hoog zijn, vooral als er veel machines in een betegelde ruimte staan. Langdurige blootstelling aan geluid boven 80 decibel kan leiden tot de beroepsziekte lawaaidoofheid.

Voorkom lawaaidoofheid

Lawaaidoofheid is te voorkomen door te zorgen dat het geluidsniveau in jouw horecagelegenheid onder de wettelijke norm van 80 decibel blijft. Komt het daar toch boven, dan ben je verplicht maatregelen te nemen. Zoals het geven van goede voorlichting aan je werknemers en het beschikbaar stellen van gehoorbescherming.

5. Gevaarlijke stoffen

In de horeca wordt met gevaarlijke stoffen gewerkt, zoals professionele reinigingsmiddelen en koolzuur- of stikstofcilinders in biertapinstallaties. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid als ze vrijkomen of als ze niet volgens de richtlijnen worden toegepast.

Zorg dat je werknemers de risico’s kennen

Beschrijf de gevaarlijke stoffen en hun risico’s duidelijk in je RI&E. Beperk het gebruik van deze stoffen tot een minimum. Gebruik waar mogelijk een vervangend middel dat minder gevaarlijk is.

Geef werknemers beschermingsmiddelen en zorg altijd voor een veilige opslag. Zorg dat gevaarlijke stoffen buiten het bereik van kinderen blijven.

6. Drukapparatuur

Veel horecagelegenheden beschikken over een kelderbierinstallatie. Dit is een tank waarin het bier onder druk wordt bewaard. Als het drukapparaat defect raakt, kunnen de druk en eventuele gevaarlijke stoffen in het apparaat vrijkomen. Dit kan letsel of verstikking tot gevolg hebben.

Kelderbierinstallaties vallen onder het Warenwetbesluit Drukapparatuur en onder een specifiek keurings- en controleregime. Als je een kelderbierinstallatie in gebruik hebt, laat die dan periodiek keuren door een daartoe bevoegd keuringsinstituut.

Bij een controle door de Inspectie SZW moet je de juiste keuringsdocumenten laten zien.

7. Arbeid door jongeren

In de horeca wordt hard gewerkt. Voldoende rust krijgen is voor je werknemers dan ook heel belangrijk. Dat geldt zeker voor jongere werknemers. En dat zijn er veel, want bijna een derde van het horeca­personeel is jonger dan 20 jaar.

Voor jongeren onder de 18 gelden zelfs afwijkende regels voor werk- en rusttijden. Zorg dat je je hieraan houdt.

Besteed bij jongeren ook extra aandacht aan het geven van voorlichting en instructie over hun werkzaamheden. Jongere werknemers lopen meer veiligheids- en gezondheidsrisico’s en zijn vaker betrokken bij ongevallen.

Dit komt doordat zij nog weinig werkervaring hebben en minder snel gevaar zien. Om die reden is het ook belangrijk om meer toezicht te houden op het werk van jongeren.

Geef jongeren passende arbeidsvoorwaarden. Voorkom onderbetaling en uitbuiting in de horeca.

Ontwikkel een goed arbobeleid

De belangrijkste wettelijke regels rond arbeidsomstandigheden kun je vinden in de Arbowet. De Inspectie SZW controleert of werkgevers zich aan deze regels houden, onder meer door onaangekondigd bedrijfsbezoeken af te leggen.

Let op: door het coronavirus is er een tijdelijke toevoeging op het Arbobesluit met extra regels voor werkgevers.

Als de inspectie vaststelt dat de arbeidsomstandigheden niet goed zijn, kan dat fikse boetes tot gevolg hebben. Als werkgever doe je er daarom goed aan een gericht arbobeleid te ontwikkelen. Daarmee voorkom je dat de Inspectie SZW bij een controle tekortkomingen vindt.

Bouwstenen van een goed arbobeleid

De belangrijkste bouwstenen van een goed arbobeleid zijn:

• Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) 
  Met een RI&E breng je de risico’s voor je personeel in kaart. Het maken van een RI&E is verplicht.
• Plan van aanpak 
  Op basis van de RI&E schrijf je een plan van aanpak met maatregelen om de risico’s aan te pakken.
• Voorlichting en instructie 
  Je bent verplicht je werknemers te vertellen wat de arbeidsrisico’s zijn en hoe ze deze kunnen voorkomen of beperken.
• Ziekte­verzuim­beleid 
  Leg in een verzuim­beleid vast hoe je wilt omgaan met ziekte­verzuim. Zorg dat je werknemers ook op de hoogte zijn van de stappen bij verzuim. Dit leg je vast in een verzuim­protocol.
• Preventiemedewerker 
  Elk bedrijf moet minstens één preventiemedewerker hebben. Dit is iemand die alle bedrijfsrisico’s kent en de collega’s hierover kan voorlichten.
• Bedrijfshulpverlening (BHV) 
  Voor de veiligheid van zowel werknemers als gasten moet je zorgen voor voldoende BHV’ers die in gevaarlijke situaties hulp kunnen verlenen.
• Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) 
  In een dergelijk onderzoek stelt de bedrijfsarts vast of je werknemers gezondheidsproblemen hebben als gevolg van hun werk. Je werknemers zijn niet verplicht hieraan mee te werken.

Zorg ook voor de juiste toepassing van de hygiënecode in de horeca.

Vragen over arbeidsomstandigheden in de horeca

• Wat zijn goede arbeidsomstandigheden in de horeca?Als je werknemers veilig en gezond kunnen werken spreek je van goede arbeidsomstandigheden. Met goede arbeidsomstandigheden beperk je veelvoorkomende beroepsziekten in de horeca. Zorg dus dat je horecazaak voldoet aan de Arbowet.
• Hoe zorg ik voor goede arbeidsomstandigheden?Je kunt voor goede arbeidsomstandigheden zorgen door de Arbowet goed toe te passen, de werkdruk te verlagen, arbeidsongevallen te voorkomen en werknemers de juiste instructies te geven. Ga aan de slag met het voorkomen van verzuim.
• Welke hulp is er voor ondernemers in de horeca?Beroepsziekten hoef je niet alleen te lijf te gaan. Je kunt bijvoorbeeld een preventiemedewerker aanstellen en een arbodienst inschakelen. Daarnaast zijn er nuttige verzekeringen om de financiële gevolgen van beroepsziekten te beperken.
• Welke rol speelt de horeca cao?In de cao voor de horeca staan belangrijke regels over arbeidsomstandigheden. Goede omstandigheden vormen namelijk een belangrijke arbeidsvoorwaarde voor horeca­personeel. Als werkgever ben je verplicht deze regels te volgen zolang de cao geldig is in de horeca.
• Wanneer krijg je een boete?Als je niet voldoet aan de Arbowet kun je een boete krijgen van de Inspectie SZW. Zij kunnen met of zonder aankondiging een bedrijfsbezoek brengen. Bij overtreding krijg je een sanctie, zoals een waarschuwing, een geldboete of een sluiting van je bedrijf.

Groeien met jouw horecazaak?

Brand in de keuken of een chef-kok die zich snijdt? Zorg dat je een stabiel horecabedrijf neerzet, je risico's verkleint en klaar bent voor groei.

Ga voor zekerheid