Wetten in het arbeidsrecht

Arbeidsrecht in het Burgerlijk Wetboek

Het arbeidsrecht gaat over de rechten en plichten van werknemers en werkgevers. Het Burgerlijk Wetboek bevat de belangrijkste regels van het arbeidsrecht.

Deze regels vind je in boek 7 titel 10 van dit wetboek. Het gaat om bepalingen over het begin en het einde van de arbeids­overeenkomst en regels waaraan werkgevers en werknemers zich moeten houden. Afzonderlijke wetten vullen deze regels aan.

Belangrijke onderwerpen arbeidsrecht

Bekijk een aantal belangrijke onderdelen uit het arbeidsrecht. Via de blauwe link kom je direct bij het wetsartikel:

• definitie arbeids­overeenkomst (artikel 7:610 Burgerlijk Wetboek)
• inhoud arbeids­overeenkomst (artikel 7:655 Burgerlijk Wetboek)
• proeftijd (artikel 7:652 Burgerlijk Wetboek)
• goed werkgeverschap (artikel 7:611 Burgerlijk Wetboek)
• opzegverboden (artikel 7:670 Burgerlijk Wetboek)
• ontslag op staande voet (artikel 7:677 en artikel 7:678 Burgerlijk Wetboek)

Hieronder lees je nog meer over de regels van het arbeidsrecht.

Arbeidsrecht en goed werkgeverschap

Een opvallende bepaling in het arbeidsrecht is die over goed werkgeverschap. Als je personeel in dienst hebt moet je volgens deze wet een 'goede werkgever' zijn. Wanneer andere wetten geen uitsluitsel bieden kijkt een rechter vaak naar deze wet.

Daarnaast moet je werknemer zich ook gedragen als 'goede werknemer'. Maar dit weegt vaak minder zwaar. Als werkgever heb je dus een grotere verantwoordelijkheid. Jij moet dus in alle redelijkheid goed voor je werknemer zorgen.

Beginselen van goed werkgeverschap

Wanneer voldoe je aan deze wet? Bekijk 6 beginselen van goed werkgeverschap.

Ben jij aantrekkelijk?

Hoe zorg je dat personeel gemotiveerd blijft? Laat zien dat je een goede werkgever bent. Met deze gratis test ontdek je of jij klaar bent voor nieuw personeel.

Start checklist

Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945

Er zijn meerdere manieren om een werknemer te ontslaan. De werknemer kan het ontslag aanvechten via de kantonrechter. Een andere belangrijke ontslagroute loopt via het UWV. De regels hiervoor staan in het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945.

In dit besluit is vastgelegd dat je een ontslagvergunning nodig hebt voor het opzeggen van het arbeidscontract van een werknemer. Deze werkwijze is kort na de Tweede Wereldoorlog ingevoerd als waarborg voor de stabiliteit van de arbeidsmarkt en is tot op de dag van vandaag blijven bestaan.

Wetgeving gelijke behandeling

Het verbod op discriminatie is geregeld in artikel 1 van de Grondwet. In een groot aantal andere wetten wordt dit verbod verder uitgewerkt. Relevante wetten voor werkgevers zijn onder meer:

• Algemene wet gelijke behandeling
• Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen
• Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid
• Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte
• Wet onderscheid arbeidsduur
• Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd

Zorg voor diversiteit

Wist je dat een goede mix van personeel juist veel voordelen heeft voor je bedrijf? Lees meer over diversiteit op de werkvloer.

Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag

In de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag staat dat je ten minste het minimumloon moet betalen aan werknemers tussen de 22 jaar en de AOW-leeftijd.

Voor jongere werknemers van 15 tot 22 jaar geldt het minimumjeugdloon. Bovenop het minimumloon ben je - voor alle leeftijden - ook verplicht vakantiegeld te betalen van minstens 8 procent van het bruto jaarloon.

Wat is het minimumloon?

Bekijk de actuele bedragen per leeftijd.

Wetgeving collectieve arbeids­overeenkomsten

Een collectieve arbeids­overeenkomst of cao is een collectief contract tussen één of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties (meestal vakbonden).

Zij leggen daarin afspraken over arbeidsvoorwaarden vast. Deze afspraken zijn van toepassing op een onderneming of een bedrijfstak.

De Wet cao legt uit wat een cao is en wie deze mag afsluiten. Als de partijen van een cao de gemaakte afspraken van toepassing laten verklaren op alle werkgevers en werknemers in een bedrijfstak, spreken we van een algemeenverbindendverklaring (avv). De regels daarvoor staan in de Wet avv.

Wat staat er in jouw cao?

Bekijk een overzicht van cao's per branche.

Arbeidstijdenwet

In de Arbeidstijdenwet staat hoe lang werknemers in een bepaalde periode mogen werken en wanneer ze recht hebben op pauze of rusttijd.

Deze regels gelden voor iedereen van achttien jaar en ouder die voor een werkgever werkt, dus ook voor stagiairs, uitzendkrachten en gedetacheerden. Voor jongeren gelden aangepaste regels.

Hoeveel uren mag iemand werken?

Bekijk een overzicht van de belangrijkste regels voor werktijden.

Arbeidsomstandighedenwet

De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) regelt hoe bedrijven ervoor moeten zorgen dat werknemers de mogelijkheid hebben veilig en gezond te werken. De overheid wil daarmee werkgerelateerde ongevallen en ziekten voorkomen.

Als werkgever moet je de Arbowet toepassen. Dat betekent dat je zorgt voor een veilige werkplek voor je personeel. Je bent verplicht een goed arbobeleid te voeren om je werknemers te beschermen.

Arbowet toepassen

Een arbodienst kan je ondersteunen, maar als werkgever blijf je verantwoordelijk voor een goede toepassing van de Arbowet.

Wet verbetering poortwachter

Als je werknemer ziek is, krijg je te maken met de Wet verbetering poortwachter. In deze wet staat welke stappen je precies moet nemen als je werknemer ziek is. Zo ben je verplicht om zes weken na de ziekmelding een probleemanalyse te maken samen met je arbodienst of bedrijfsarts.

Wet arbeid en zorg

De Wet arbeid en zorg (WAZO) gaat over verlofregelingen waar werknemers recht op hebben, namelijk:

• zwangerschaps- en bevallingsverlof
• geboorteverlof
• adoptieverlof
• calamiteitenverlof
• kortdurend en langdurend zorgverlof
• ouderschapsverlof

Hoeveel weken verlof moet ik geven?

En moet je dan ook het loon doorbetalen? Bekijk een overzicht van alle vormen van verlof.

Wet arbeidsmarkt in balans (WAB)

Sinds 1 januari 2020 is de Wet arbeidsmarkt in balans van kracht. De WAB bevat een reeks samenhangende maatregelen die in verschillende categorieën zijn onder te verdelen, namelijk: ontslagrecht, flexibele arbeid en WW-premie.

Inhoud WAB

Wat is er precies aangepast? Lees het artikel Wet arbeidsmarkt in balans, zo zit het.

Wet transparante arbeidsvoorwaarden

Op 1 augustus 2022 is de 'Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden' ingegaan. Deze nieuwe wet heeft gevolgen voor verschillende arbeidsvoorwaarden en bedingen in het arbeidscontract.

Wat zijn de nieuwe regels? Lees meer over de wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden.

Nieuwe wetten arbeidsrecht 2025

Op 1 januari 2025 worden een aantal wetten in het arbeidsrecht aangepast. Zo mag je vaker de lage ww-premie toepassen: nu ook voor parttimers die 30 tot 35 uur werken en bij overwerk (tot 30%).

Daarnaast zijn er een aantal wijzigingen in de beloning en subsidies, komen er strengere regels voor werken met buitenlands personeel en de inhuur van zzp'ers.

Wetswijzigingen per 1 januari en 1 juli 2025 

• Het minimumloon gaat omhoog naar 14,06 euro per uur voor werknemers vanaf 21 jaar. Bekijk een overzicht van het minimumloon in 2025.
• De onbelaste thuiswerkvergoeding in 2025 stijgt naar 2,40 euro per dag. De belastingvrije reiskostenvergoeding in 2025 blijft 23 cent per kilometer.
• Het Lage-inkomensvoordeel (LIV) wordt afgeschaft. En er zijn ook veranderingen op komst van de LKV-subsidies: er is minder subsidie voor oudere werknemers, maar meer subsidie voor arbeidsbeperkte werknemers.
• Er wordt strenger gecontroleerd op schijnzelfstandigheid bij de inhuur van zzp'ers. De modelovereenkomsten gaan verdwijnen en de wet DBA wordt aangepast.

Bekijk een overzicht van alle wetswijzigingen in het artikel over nieuwe wetten 2025.

Vragen over het arbeidsrecht

• Hoe kan ik wetswijzigingen doorvoeren in mijn bedrijf?

  Het is belangrijk om zelf op de hoogte te blijven van aanpassingen in het arbeidsrecht. Schakel eventueel de hulp in van een jurist of een belastingadviseur bij het correct toepassen van nieuwe wetten. Houd ook je werknemers op de hoogte van veranderingen die voor hen van belang zijn. Pas waar nodig je contracten en personeels­handboek aan.

• Welke regels zijn er voor mijn branche?

  Per branche kunnen er nog extra regels gelden in 2025. Houd vooral de (nieuwe) cao voor jouw branche in de gaten. Zo kan er een hoger minimumloon van toepassing zijn en kunnen er andere regels voor pensioen en omscholing gelden.

• Waar kan ik nieuwe wetten voor ondernemers vinden?

  Via de nieuwsbrief van Ondernemen met personeel kun je op de hoogte blijven van veranderingen in het arbeidsrecht. Op de website van de KvK vind je ook een overzicht met aankomende wetswijzigingen voor ondernemers.

• Welke verzekeringen zijn wettelijk verplicht?

  De meeste verzekeringen voor personeel zijn niet wettelijk verplicht. Toch kun je op basis van de wet over goed werkgeverschap concluderen dat bepaalde verzekeringen broodnodig zijn als je personeel in dienst hebt. Zorg bijvoorbeeld voor een goede aansprakelijkheids­verzekering, een ongevallen­verzekering en een vangnet bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Door de toename van burn-outs is een verzuim­verzekering met de juiste dekking heel belangrijk.

• Arbowet en verzekeringen, wat is nodig?

  In de Arbowet staat dat je deskundige ondersteuning moet regelen op het gebied van gezond en veilig werken. Je zou daarvoor een arbodienst kunnen inschakelen of zelfstandige arbodeskundigen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een verzuim­verzekering met arbodienstverlening. Een verzuim­verzekering is niet verplicht, maar kan wel gezien worden als een onderdeel van goed werkgeverschap.

Heb je personeel in dienst?

Dat is goed nieuws, want daarmee bouw je aan de continuïteit van je bedrijf. Met dit pakket aan personeels­­verzekeringen dek je de risico’s af en zorg je goed voor je personeel.

Zo beperk je risico's