Loondoorbetaling bij ziekte, dit zijn de regels

Als je werknemer niet kan werken door ziekte of een gebrek die als gevolg heeft dat er arbeidsongeschiktheid ontstaat, heeft hij recht op loondoorbetaling van het salaris bij ziekte. Hoeveel precies en waar moet je op letten rondom de loondoorbetaling bij ziekte?

Loondoorbetaling bij ziekte, hoeveel?

Volgens de wet ben je verplicht een zieke werknemer twee jaar lang een deel van zijn loon door te betalen.

In artikel 629 van het Burgerlijk Wetboek staan de volgende basisregels voor alle werkgevers in Nederland:

• Jaar 1 bij ziekte

  Je betaalt minimaal 70 procent van het loon. Je mag daarbij niet onder het wettelijke minimumloon komen.

• Jaar 2 bij ziekte

  Je betaalt minimaal 70 procent van het loon.

De hierboven genoemde wettelijke loondoorbetalingsplicht geldt zolang het loon niet hoger is dan het wettelijk vastgestelde maximum dagloon. 

Steeds meer nieuwe cao’s bevatten afspraken over een hogere loondoorbetaling bij gedeeltelijke werkhervatting. Daarmee spelen werkgevers en vakbonden in op de behoefte aan meer financiële zekerheid tijdens re-integratie.

Controleer je cao over salaris bij ziekte

In je cao staat mogelijk een hoger percentage voor loondoorbetaling bij ziekte. Controleer dus goed de regels over loon en ziekte in jouw cao. Bekijk een overzicht van cao's per branche.

Wachtdagen instellen bij verzuim

Je mag als werkgever één of twee loonvrije wachtdagen bij ziekte instellen. Over die dagen hoef je een werknemer geen loon te betalen. Die eerste ziektedagen komen voor rekening van je werknemer zelf. Hoewel wachtdagen ook kan bijdragen aan een lager kortdurend verzuim, bestaat ook het risico dat medewerkers zich ondanks klachten niet ziekmelden. Dit kan juist op termijn leiden tot langduriger uitval.

Loon in het tweede jaar

Lees meer over loon doorbetalen bij ziekte in het 2e jaar en daarna.

Zieke werknemer ontslaan?

Een zieke werknemer mag je in principe niet ontslaan. Dit is vastgelegd in de wet. Toch zijn er een paar uitzonderingen. Bijvoorbeeld als je werknemer herhaaldelijk niet meewerkt aan zijn herstel.

Ook als een werknemer vaak ziek is en je bedrijf is in sterke mate afhankelijk van zijn inzet, kun je hem mogelijk ontslaan wegens ziekte. Maar hier moet je wel voorzichtig mee zijn. Lees meer over ontslag bij ziekte.

Een zieke werknemer?

Verzuim van personeel betekent vaak extra admini­stratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuim­verzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.

Beperk je risico's

Nieuwe regels loondoorbetaling bij ziekte

In 2020 introduceerde het kabinet het Convenant Loondoorbetaling MKB. Sindsdien zijn er verschillende maatregelen genomen om loondoorbetaling bij ziekte voor kleine werkgevers werkbaarder en betaalbaarder te maken. De belangrijkste maatregelen op een rij:

1. Compensatie loondoorbetaling

   Alle bedrijven in Nederland krijgen een financiële tegemoetkoming van de overheid. Dat gebeurt sinds 2022 via een aangepaste ww-premie (Aof-premie).

2. Verbetering re-integratie

   Naast financiële aanpassingen zijn er ook inhoudelijke aanpassingen om kleine werkgevers te helpen. Bedrijven zouden minder snel een loonsanctie (boete) moeten krijgen op medische gronden.
   
   Werkgevers krijgen meer grip op verzuim en de re-integratie in het tweede spoor traject (buiten het eigen bedrijf). Ze kunnen meer op het advies van de bedrijfsarts vertrouwen en bijvoorbeeld eerder de no-risk polis inzetten.
   
   Er wordt ook ingezet op meer transparantie bij het UWV. En een zieke werknemer moet voortaan op vaste momenten zelf zijn visie geven op het re-integratietraject.

3. MKB verzuim-ontzorg­verzekering

   Sinds 2020 is er al een 'nieuwe' verzekering speciaal voor het midden- en kleinbedrijf. Via verschillende aanbieders kun je een MKB verzuim-ontzorg­verzekering afsluiten. De verzekering moet voldoen aan bepaalde eisen van de overheid, maar is (nog) niet verplicht voor ondernemers.

Langer loon doorbetalen bij ziekte?

In de basis betaal je dus maximaal twee jaar lang een deel van het loon bij arbeidsongeschiktheid. Maar in sommige gevallen moet je nog langer loon doorbetalen.

Bijvoorbeeld als je niet kunt aantonen dat je volgens de Wet verbetering poortwachter hebt gehandeld. In die wet staat welke stappen je moet nemen als een werknemer ziek is.

Als je niet aan de wet voldoet kun je een loonsanctie krijgen en moet je mogelijk een jaar langer loon doorbetalen.

Onderdelen 'loon' bij ziekte

Houd bij de doorbetaling van loon bij ziekte niet alleen rekening met het afgesproken salaris. Ook andere beloningen moet je soms doorbetalen tijdens ziekte. Denk aan de afgesproken secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een teambonus of dertiende maand.

Je moet bijvoorbeeld ook het afgesproken loon in natura doorbetalen tijdens ziekte. In je cao kunnen nog meer verplichtingen staan. Zo heeft je werknemer mogelijk recht op uitbetaling van de overuren die hij waarschijnlijk gemaakt zou hebben als hij niet ziek was. Hierbij wordt vaak gekeken naar het gemiddeld aantal overuren die hij maakte in het jaar (52 weken) voorafgaand aan zijn ziekmelding.

Als werkgever ben je verplicht je werknemer te (laten) begeleiden bij zijn re-integratie. Bijvoorbeeld door een arbodienst in te schakelen. Wat moet je regelen? Lees meer over verzuim­begeleiding.

Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA)

Daarnaast heb je mogelijk te maken met de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA).

Als jouw werknemer na twee jaar nog steeds ziek is, maar nu of in de toekomst wel weer kan werken, komt hij vaak in aanmerking voor een WGA-uitkering. Deze uitkering loopt via het UWV, maar jij moet hier als (ex-)werkgever wel aan meebetalen.

12 jaar lang doorbetalen?

Als werkgever betaal je mogelijk tot 10 jaar lang mee aan deze uitkering. In het 'slechtste' geval heb jij dus in totaal 12 jaar lang extra kosten door een arbeidsongeschikte werknemer.

Kortere loondoorbetaling voor AOW'er sinds juli 2023

Voor werknemers met de AOW-gerechtigde leeftijd geldt een kortere loondoorbetaling bij ziekte. Dit was 13 weken. Sinds 1 juli 2023 hoef je nog maar 6 weken loon door te betalen als een AOW'er door ziekte uitvalt.

Blijf op de hoogte van nieuwe wetswijzigingen rond personeel. Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief.

Risico bij ziekte­verzuim verlagen?

Als werkgever heb je dus flink wat extra kosten als een werknemer lange tijd uit de running is. Naast loonkosten heb je ook te maken met kosten voor re-integratie, vervanging en eventueel productieverlies.

Vooral als je een klein bedrijf hebt met minder dan 25 werknemers is verzuim een groot risico. Met name langdurig ziekte­verzuim kan een enorme financiële domper zijn.

Hoeveel geld loopt jouw bedrijf mis door zieke werknemers? In het artikel Verzuim­kosten berekenen, zo doe je dat vind je een handig voorbeeld en een rekentool om de totale kosten van verzuim in kaart te brengen.

Verzekering loondoorbetaling bij ziekte

Als je de financiële risico's rond ziekte en arbeidsongeschiktheid wilt ontlopen, kun je nu al kiezen voor een ziekte­verzuim­verzekering en een WGA-eigenrisico­verzekering.

Met deze verzekeringen zorg je ervoor dat jouw bedrijf niet plotseling torenhoge kosten krijgt door een of meerdere zieke werknemers.

Arbodienstverlening

Veel verzekeraars bieden in combinatie met een verzuim­verzekering ook arbodienstverlening aan. Hiermee voldoe je direct aan de verplichtingen uit de Wet verbetering poortwachter en de Arbowet.

Daarnaast krijg je hulp en vergoedingen bij preventie van ziekte en bij de re-integratie van zieke werknemers. Vraag een onafhankelijke verzekerings­adviseur wat de slimste opties zijn voor jouw bedrijf.

Wat kost een verzuim­verzekering?

Wil je een indicatie krijgen van de kosten voor jouw situatie? Vraag dan gratis een offerte aan.

Minder salaris betalen bij ziekte

Je mag een zieke werknemer niet zomaar minder salaris betalen of later betalen. Het niet (op tijd) betalen kan financiële gevolgen hebben. Je werknemer heeft dan namelijk, bovenop zijn salaris, recht op:

• Een wettelijke verhoging
  De verhoging van het salaris gaat in na drie dagen. De verhoging is 5 procent op werkdag vier tot acht. Voor elke volgende werkdag is de verhoging 1 procent. Het bedrag van de verhoging kan maximaal oplopen tot 50 procent van het verschuldigde salaris.
• Een wettelijke rente
  Naast een verhoging betaal je wettelijke rente. De wettelijke rente is 2 procent per jaar. Deze rente wordt niet alleen over het verschuldigde salaris berekend, maar ook over de wettelijke verhoging.
• Eventuele juridische kosten 
  Een werknemer die (niet) op tijd salaris krijgt, kan ook bijkomende kosten bij jou in rekening brengen. Bijvoorbeeld de kosten voor het inschakelen van een jurist.

Loonsanctie zieke werknemer

In enkele gevallen mag je een zieke werknemer wel minder of geen salaris betalen. Dit is bijvoorbeeld het geval als hij structureel niet meewerkt aan zijn herstel en re-integratie.

Je kunt dan een loonsanctie opleggen om ervoor te zorgen dat je werknemer weer voldoende meewerkt. Er zijn twee soorten sancties die je kunt opleggen:

1. Loonopschorting

   Je mag het loon van een werknemer opschorten (tijdelijk inhouden) als hij zich niet houdt aan de bedrijfsregels rond ziekte­verzuim en re-integratie. Bijvoorbeeld als je zieke werknemer niet verschijnt op zijn afspraak met de bedrijfsarts of lange tijd niet bereikbaar is. Als hij later wel weer aan de regels voldoet, moet je hem het achtergehouden loon alsnog betalen.

2. Loonstop

   Je mag het loon van je werknemer stopzetten als hij zich niet houdt aan de wettelijke regels rondom ziekte­verzuim en re-integratie. Bijvoorbeeld wanneer hij weigert om passende arbeid te verrichten of als hij zelf zijn genezing belemmert. Bij een loonstop wordt het salaris niet met terugwerkende kracht betaald als de werknemer weer meewerkt.

Lees meer over loonsancties voor een zieke werknemer.

Geen salaris bij ziekte?

Aan sommige werknemers die ziek zijn hoef je geen salaris te betalen. Zij komen in aanmerking voor een uitkering via de Ziektewet. Het gaat om de volgende medewerkers:

• Medewerkers met een fictieve dienstbetrekking (thuiswerkers, stagiairs of provisiewerkers) die ziek worden.
• Werknemers die ziek uit dienst gaan. Bijvoorbeeld werknemers met een tijdelijk contract dat niet is verlengd.
• Werknemers die binnen vier weken na het einde van hun dienstverband ziek worden (de zogenoemde nawerking).
• Uitzendkrachten met een uitzendbeding (d.w.z. geen vast contract met het uitzendbureau) die ziek worden.
• Oproep- en invalkrachten zonder arbeidscontract die ziek worden.
• Werknemers die ziek zijn vanwege orgaandonatie.
• Werknemers die ziek zijn vanwege zwangerschap of bevalling.
• Werknemers die onder een no-riskpolis vallen (zoals werknemers met een ziekte of handicap).

Deze medewerkers ontvangen een uitkering via het UWV. Als ondernemer met personeel betaal je indirect wel mee aan de Ziektewet-uitkering, want het UWV bekostigt dit uit de loonheffingen die alle werkgevers samen afdragen.

Ziekte­verzuim­verzekering

Verlaag de risico's en onverwachte kosten van ziek personeel met een verzuim­verzekering, ontdek wat dit voor jouw onderneming kan betekenen.

Bekijk de oplossingen

5 vragen over loondoorbetaling bij ziekte

• Wat zegt de wet over loondoorbetaling bij ziekte?

  Volgens de wet moet je minimaal 70 procent van het loon doorbetalen aan een zieke werknemer tijdens de eerste twee jaar van zijn ziekte. In het eerste jaar mag je niet onder het minimumloon komen.

• Hoeveel loon betaal je in het 2e jaar?

  In het tweede jaar van ziekte moet je minimaal 70 procent loon doorbetalen, tenzij in je cao of in het individuele arbeidscontract een hoger percentage staat.

• Welke kosten zijn er naast loondoorbetaling bij ziekte?

  Naast de verplichte loon doorbetaling heb je nog meer kosten door een zieke werknemer. Je moet vaak zorgen voor vervanging, verzuim­begeleiding en re-integratie. Daarnaast is er vaak sprake van omzetverlies door het gemis van een zieke werknemer. Wat zijn de kosten van een zieke werknemer voor jouw bedrijf? Bereken je verzuim­kosten.

• Hoe kan ik loondoorbetaling bij ziekte verzekeren?

  Loondoorbetaling bij ziekte kun je verzekeren met een ziekte­verzuim­verzekering. Als je werknemer ziek is krijg je een uitkering waardoor je het loon van je zieke werknemer kan blijven betalen. Daarnaast krijg je advies om ziekte te voorkomen, beperken en zieke werknemers te begeleiden.

• Is een verzekering voor loondoorbetaling verplicht?

  Een verzuim­verzekering is (nog) niet wettelijk verplicht. Toch is het voor veel bedrijven verstandig een verzekering voor loondoorbetaling af te sluiten. Vraag je vooral af of je de verzuim­kosten zelf kan opvangen. Ook als meerdere werknemers langdurig ziek zijn? Breng je risico in kaart en voorkom vervelende verrassingen. Vraag een onafhankelijke adviseur wat de beste opties zijn voor jouw bedrijf. Je kunt ook direct een offerte aanvragen voor een verzuim­verzekering.